|
Hz. Muhamməd (səv) Allahın "... Bizim əməllərimiz bizə, sizin də
əməlləriniz sizə aiddir.
Bizimlə sizin aranızda mübahisə ediləcək bir şey yoxdur. Allah hamımızı
bir yerə toplayacaqdır. Dönüş də, yalnız Onadır”. (Şura Surəsi, 15)
ayəsi ilə də,
bildirdiyi kimi insanları xəbərdar
etməklə
vəzifələndirilmiş son Peyğəmbərdir. Peyğəmbərimiz (səv) bütün digər
elçilər kimi insanları doğru yola, Allaha iman etməyə, axirət üçün
yaşamağa və gözəl əxlaqa çağırmışdır. Bu dəvəti zamanı,
istifadə etdiyi üsullar, mövzuları izah etmək şəkli, üslubu hər
müsəlmana nümunə olmaq idi. Hər müsəlman insanları dinə dəvət edərkən
Peyğəmbərimiz (səv) kimi danışmalı və davranmalıdır.
Quranda Peyğəmbərimiz (səv)-ə özünün insanları xəbərdar
etməklə
vəzifəli olduğunu ifadə etməsi belə əmr edilmişdir:
De: “Bu, mənim yolumdur. Mən və mənə tabe olanlar, mötəbər dəlillərə
əsasən, (insanları) Allaha tərəf çağırırıq. Allah pakdır, müqəddəsdir.
Mən də müşriklərdən deyiləm”.
(Yusuf Surəsi, 108)
Peyğəmbərimiz (səv) insanları xəbərdar etmək üçün əlindən gələni
artıqlaması ilə etmiş,insanları xəbərdar etmək üçün səy göstərmişdir.
Bir ayədə belə bildirilir:
De: “Kimin şahidliyi daha böyükdür?” De: “Allah mənimlə sizin aranızda
Şahiddir. Bu Quran mənə, onunla sizi və ona (gələcəkdə) yetişəcək olan
hər kəsi xəbərdar edib, qorxutmağım üçün vəhy olundu. Məgər siz Allahla
yanaşı başqa tanrıların olduğuna şahidlik edirsiniz?” De: “Mən şahidlik
etmirəm!” De: “O, Tək olan İlahdır. Mən sizin şərik qoşduqlarınızdan
uzağam”.
(Ənam Surəsi, 19)
Peyğəmbərimiz (s.ə.v) Quranı təbliğ edərkən, müşriklərin atalarından
özlərinə miras qalan azğın dinlərini tamamilə dəyişdirmiş və bu səbəblə
onların təzyiq və qarşıdurmaları ilə qarşılaşmışdır. Ancaq o, Allahın
əmrinə tabe olaraq onların təzyiq və lağ etmələrinə heç bir zaman
əhəmiyyət verməmişdir. Allah Peyğəmbərimiz (səv)-ə ayələrdə belə buyurur:
“Sənə buyurulanı açıq-aşkar bəyan et və müşriklərdən üz çevir. Sözsüz ki,
istehza edənlərə qarşı Biz sənə yetərik”
(Hicr Surəsi, 94-95)
Hal-hazırda da, müsəlmanların, insanların razılıqlarını güdməməli, “kim
nə deyər” deyərək düşünməməli, Quran əxlaqını insanlara izah etməli,
Peyğəmbərimiz (səv) sünnəsinə tabe olaraq qınayanın qınamasından
qorxmamalıdırlar. Bu Allahın razı olacağı və cənnəti ilə müjdələdiyi bir
əxlaq və təqva əlamətidir. Peyğəmbərimiz (səv) müsəlmanlara bu sünnəsinə
uyğun gəlmələrini belə bildirmişdir:
"Mənim təbliğ etdiklərimi, məni görənlər (şahid olanlar) görməyənlərə
təbliğ etsin."
PEYĞƏMBƏRİMİZ (səv) İNSANLARA ALLAHIN SONSUZ GÜC SAHİBİ OLDUĞUNU İzah
etmİşdİr
İnsanların Allahın gücünü olduğu kimi təqdir edib, Ondan qorxub
çəkinərək gözəl əxlaq göstərmələri üçün, Peyğəmbərimiz (səv) insanlara
Allahın gücünün və yaradışındakı əzəmətinin dəlillərini izah etmiş,
onların Allahı sevərək Ondan qorxub çəkinmələrinə səbəb olmuşdur.
Quranda peyğəmbərimiz (səv)-ə Rəbbimizin yaradılışının dəlillərini və
gücünü bu ayələrlə izah edilmişdir:
De: “Bir deyin görək, əgər Allah gecəni üstünüzdə Qiyamətə qədər uzatsa,
Allahdan başqa hansı məbud (tanrı) sizə bir işıq gətirə bilər? Məgər siz
eşitmirsiniz?” De: “Bir deyin görək, əgər Allah gündüzü üstünüzdə
qiyamətə qədər uzatsa, Allahdan başqa hansı məbud (tanrı) dincəldiyiniz
gecəni sizə gətirə bilər? Məgər siz görmürsünüz?”
(Qəsəs Surəsi, 71-72)
Hz. Muhamməd (səv) axirətə inanmayanlara da, Allahın dünyadakı yaradılış
dəlillərini izah etmiş və bütün bunları yaratmağa qadir olan Allahın
əlbəttə, axirətdə bunun bənzərlərini də yaratmağa qadir olduğunu
açıqlamışdır. Peyğəmbərimiz (səv) bu əhəmiyyətli gerçəyi qövmünə
bildirməsi, ayyədə belə xəbər verilmişdir:
De: “Yer üzünü gəzib dolaşın və (Allahın) məxluqatı ilk dəfə necə
yaratdığına baxın. Sonra Allah ölüləri dirildəcəkdir. Allah hər şeyə
qadirdir”
(Ənkəbut Surəsi, 20)
Peyğəmbərimiz (səv)-ın Allahın hər cür əskiklikdən uzaq olduğunu, heç
bir şeyə ehtiyac duymadığını insanlara təbliğ etdiyi ayyələrlə görsədib:
De: “Mən göyləri və yeri Yaradan Allahdan başqasınımı dost tutacağam? O,
(hamını) yedirir, Özünü isə (heç kəs) yedirmir”. De: “Mənə (Allaha)
təslim olanların birincisi olmaq əmr edildi”. Odur ki, sən müşriklərdən
olma. De: “Əzəmətli əzabından qorxduğum üçün Rəbbimə asi olmaram”
(Ənam
Surəsi, 14-15)
Allahın yoldaşı, bənzəri ola bilməyəcəyini və Rəbbimizin hər şeyin tək
sahibi olduğu Quranda belə bildirilmişdir:
Hz. Muhamməd (səv) Allahın varlığını bildikləri halda,
Onun üstün qüdrətini düşünməyən, bundan ötəri Onun böyüklüyünü təqdir
edə bilməyən qövmünə, Allahın varlığını və böyüklüyünü təsdiq
etdirmişdir. Və bundan sonra, onları öyüd-nəsihət almağa və qorxub
çəkinməyə dəvət etmişdir. Ayələrdə belə buyurulmuşdur:
De: “Əgər bilirsinizsə (deyin görüm) yer və onun üstündə olanlar
kimindir?” Onlar: “Allahındır!”– deyəcəklər. De: “Bəs düşünüb ibrət
almayacaqsınız?” De: “Yeddi göyün Rəbbi və əzəmətli Ərşin Rəbbi kimdir?”
Onlar: “Allahdır!”– deyəcəklər. De: “Bəs qorxmursunuz?” De: “Əgər
bilirsinizsə, (deyin görüm) hər şeyin hökmü əlində olan, himayə edən,
Özünün isə himayəyə ehtiyacı olmayan kimdir?” Onlar: “Allahdır!”–
deyəcəklər. De: “Bəs necə olur ki, aldanırsınız?”
(Muminun Surəsi,
84-89)
İsmayıl Haqqı Altunbezer. .
Qurandan bir ayə: "... Şübhəsiz ki, Allah hər şeyə qadirdir."
(Bəqərə Surəsi, 20)
De: “Göylərin və yerin Rəbbi kimdir?” De: “Allahdır!” De: “Siz Onu qoyub
özlərinə nə bir fayda, nə də bir zərər verməyə qadir olmayanlarımı
özünüzə dost tutursunuz?” De: “Korla görən eyni ola bilərmi? Yaxud
zülmətlə nur eyni ola bilərmi?” Yoxsa onlar Allaha, Onun yaratdığı kimi
yaradan şəriklər tapdılar və (bu) yaradılış onlara bənzər göründü? De:
“Hər şeyi yaradan Allahdır. O Təkdir, (hər şeyə) Qalib gələndir”.
(Rəd Surəsi, 16)
PEYĞƏMBƏRİMİZ (səv) İNSANLARA TəK DOĞRU YOLUN ALLAHIN YOLU olduğunu
bİldİrmİşdİr
İnsanların bir qismi özlərinə yol olaraq azğın, yalnış, batil inanclarla
və zərərli fikir və üsullarla dolu yolları seçərlər. Bunların hər biri
insanlara dünyada və axirətdə itgidən başqa bir şey gətirməz.
Peyğəmbərimiz (səv) isə insanları ən şərəfli və gözəl olan yola, Allahın
yoluna çağırmış, insanların dünyada və axirətdə nicat tapmasına vəsilə
olmaq üçün cəhd göstərmişdir.
De: “Biz Allahı qoyub bizə nə bir xeyir, nə də bir zərər verə bilməyən
şeylərəmi ibadət edəcəyik? Allah bizi doğru yola yönəltdikdən sonra,
şeytanların yer üzündə azdırdığı, (mömin) dostlarının isə: “Bizə tərəf
gəl!” –deyib doğru yola çağırdıqları çaşbaş qalan kimsə kimi geriyəmi
döndəriləcəyik?” De: “Ancaq Allahın haqq yolu doğru yoldur! Bizə əmr
edilmişdir ki, aləmlərin Rəbbinə təslim olaq”
(Ənam Surəsi, 71)
Peyğəmbərimiz (səv) hədis-i şəriflərində də, ən doğru yolun Allahın və
Rəsulunun yolu olduğunu ifadə etmişdir:
"Şübhəsiz ki, ən gözəl söz Allahın kitabıdır. Ən gözəl yol da Muhammədin
yoludur."
PEYĞƏMBƏRİMİZ (səv) İnsanları şİrkdən çəkİndİrmİşdir
Peyğəmbərimiz (səv) insanları çəkindirdiyi ən əhəmiyyətli mövzulardan
biri şirkdir. Quran ayələrində də göründüyü kimi Hz. Muhamməd (səv)
insanlara daim Allahın tək bir İlah olduğunu, Onun xaricində heç bir
varlığın heç bir gücə sahib olmadığını söyləmiş və müşriklərə qarşı
onları xəbərdar etmişdir. Bir çox ayədə Peyğəmbərimiz (səv)-ə insanları
şirkə qarşı xəbərdar etməsi xəbər verilmişdir. Bu ayələrdən bəziləri
belədir:
De: “Bu, mənim yolumdur. Mən və mənə tabe olanlar, mötəbər dəlillərə
əsasən, (insanları) Allaha tərəf çağırırıq. Allah pakdır, müqəddəsdir.
Mən də müşriklərdən deyiləm”.
(Yusuf Surəsi, 108)
De: “Mən yalnız öz Rəbbimə dua edirəm və kimisə Ona şərik qoşmuram!”
De: “Mən sizə nə ziyan verməyə, nə də (sizi) doğru yola yönəltməyə
qadirəm!” De: “Həqiqətən, məni Allahdan kimsə xilas edə bilməz və mən
Ondan başqa bir pənah yeri tapa bilmərəm!
(Cin Surəsi, 20-22)
De: “Mənə, dini yalnız Allaha məxsus edərək, Ona ibadət etmək əmr
olunmuşdur. Mənə həm də, müsəlmanların birincisi olmaq əmr olunmuşdur”.
De: “Rəbbimə asi olsam, o əzəmətli günün əzabından qorxuram”. De: “Mən
dinimi (itaətimi) məhz Allaha məxsus edərək yalnız Ona ibadət edirəm.
Siz də Ondan başqa istədiyinizə ibadət edin”. De: “Şübhəsiz ki, ziyan
çəkənlər Qiyamət günü özlərini və ailələrini ziyana uğradanlardır.
Açıq-aşkar ziyan da elə budur!”
(Zumər Surəsi, 11-15)
“Məxluqatı əvvəldən yaradan, sonra onu yenidən dirildən, sizə göydən və
yerdən ruzi verən kimdir? Heç Allahla yanaşı başqa bir məbudmu var?”
De: “Əgər doğru deyirsinizsə, dəlil gətirin”.
(Nəml Surəsi, 64)
“Allahla yanaşı başqa bir məbudmu var?” De: “Əgər doğru deyirsinizsə,
dəlil gətirin”.
(Nəml Surəsi, 64)
Qövmünə Allahın tək İlah olduğunu xatırladan Hz. Muhamməd (səv) eyni
zamanda, Allaha şərik qoşduqlarınız heç bir şeyi yaratmayacaqlarını,
kimsəyə zərər verməyə və ya fayda verməyə gücləri çatmayacağını da
müxtəlif şəkillərdə təbliğ etmişdir. Bu mövzudakı ayyələrdən bəziləri
belədir:
De: “Allahdan başqa tanrı saydıqlarınızı (köməyə) çağırın. Onlar bəlanı
sizdən nə uzaqlaşdırmağa, nə də (onu başqasına) yönəltməyə qadir
deyillər”.
(İsra Surəsi, 56)
De: “Bir deyin görək, sizin Allahdan başqa tapındıqlarınız yer üzündə nə
yaratmışlar? Yoxsa onların göylərin yaradılmasında bir şərikliyi var?
Əgər doğru danışanlarsınızsa, mənə bundan əvvəl (nazil olmuş) bir kitab
və ya elmdən qalan bir əsər gətirin”.
(Əhqaf Surəsi, 4)
De: “Allahdan başqa məbud saydıqlarınızı çağırın”. Onlar nə göylərdə və
nə də yerdə zərrə qədər olan bir şeyə də sahib deyillər. Onların
(göylərin və yerin yaradılışında) heç bir şərikliyi yoxdur və onlardan
Allaha yardımçı olanı da yoxdur.
(Səba Surəsi, 22)
De: “Allahdan başqa yalvardığınız şərikləri heç gördünüzmü? Bir mənə
göstərin görüm, onlar yer üzündə nəyi yaradıblar? Yoxsa onların göylərdə
bir şəriki mi var?” Yoxsa biz onlara bir kitab vermişik, onlar da ondakı
dəlilə istinad edirlər? Xeyr! Zalımlar bir-birinə ancaq yalan vəd
verirlər.
(Fatır Surəsi, 40)
İnsanların bir çoxu Allahın varlığını qəbul edir ancaq, Allahın gücünü
və böyüklüyünü təqdir edə bilmirlər, Allahdan başqa varlıqların özünə
fayda gətirə biləcəyini zənn edərlər, tək dost və köməkçinin Allah
olduğunu qavraya bilmirlər. Peyğəmbərimiz (səv) isə qövmünə bu
həqiqətləri izah etmiş və onları şirkdən təmizləməyə çalışmışdır.
Ayələrdə belə buyurulur:
Əgər sən onlardan: “Göyləri və yeri kim yaratmışdır?”– deyə soruşsan,
onlar mütləq: “Allah!”– deyəcəklər. De: “Bir deyin görək, əgər Allah
mənə bir zərər toxundurmaq istəsə, sizin Allahdan başqa ibadət
etdikləriniz, Onun zərərini aradan qaldıra bilərlərmi? Ya da, O, mənə
bir mərhəmət göstərmək istəsə, onlar Onun mərhəmətinin qarşısını ala
bilərlərmi?” De: “Mənə Allah yetər. Təvəkkül edənlər yalnız Ona təvəkkül
etsinlər!”
(Zumər Surəsi, 38)
De: “Əgər Allah sizə bir pislik (etmək) istəyərsə, sizi Ondan kim qoruya
bilər? Ya da, sizə bir yaxşılıq (etmək) istəsə, (Ona kim mane ola
bilər)?” Onlar özləri üçün Allahdan başqa nə bir himayəçi, nə də bir
yardımçı tapa bilərlər.
(Əhzab Surəsi, 17)
İnsanın tək dostu və qoruyucusu özünü yaradan Allahdır. Lakin Allahdan
qorxmayan insanlar bunu qəbul etmək istəməzlər. Ancaq çətinlik
anlarında, çarəsiz olduqlarında, bəzi hadisələrdə bu insanlar özlərinə
Allahdan başqa heç kimin kömək edə bilməyəcəyini anlayırlar.
Peyğəmbərimiz (səv) də, insanlara bu həqiqəti xatırlatmışdır. Bir
çətinliyə, bir zərərə düşdüyü zaman, insanın, Allahdan başqa heç bir
köməkçisi olmadığını söyləmişdir. Bu mövzu ilə əlaqədar olaraq Quranda
Peyğəmbərimiz (səv) qövmünə bunu xatırlamağı bildirilmişdir:
De: “Heç düşünürsünüz ki, əgər sizə Allahın əzabı gəlsə və ya həmin Saat
gəlib çatarsa, Allahdan başqasınımı çağıracaqsınız? Əgər doğru
deyirsinizsə, çağırın görək.” Xeyr! Siz yalnız Onu çağıracaqsınız. Əgər
(Allah) istəsə, Ona (uzaqlaşdırması haqqında) yalvardığınız bəlanı
aradan qaldırar və şərik qoşduğunuz şeyləri unudarsınız”
(Ənam Surəsi,
40-41)
Peyğəmbərimiz (səv)in də xatırlatdığı bu həqiqəti unutmayan möminlər bir
çətinliklə qarşılaşmadan da, özlərinə tək kömək edə biləcək, onlardan
çətinlikləri yox edən gücün Allah olduğunu bilirlər. Quranda belə
buyurulur:
De: “Acizanə və gizlicə: “Əgər bizi bundan qurtarsan, əlbəttə ki, şükür
edənlərdən olarıq”– deyə yalvardığınız zaman, sizi qurunun və dənizin
zülmətlərindən xilas edən kimdir?” De: “Ondan və bütün (başqa)
sıxıntılardan sizi Allah xilas edir. Sonra siz (yenə də) şərik
qoşursunuz”.
(Ənam Surəsi, 63-64)
Mustafa Rakim Əfəndi. 1797. "Allahı tənzih edirəm və Ona həmd edirəm.
Ondan başqa ilah yoxdur." And olsun ən böyükdür və Allahdan başqa qüvvət
yoxdur.
Peyğəmbərimiz (səv) hədisi-şəriflərində də, bütün müsəlmanları şirkə
qarşı belə buyurmuşdur:
"Ən böyük günah Allah səni yaratdigi halda Ona şərik qoşmandır."
Peyğəmbərimiz (səv) bir başqa sözündə isə Allahın şirk xaricindəki bütün
günahları bağışlayacağını belə bildirmişdir:
Allah buyurur: "Bir adam bilsə ki, Mən qüdrət sahibiyəm, günahları
bağışlayaram. O şirk etmədikcə Mən onu bağışlayaram."
Peyğəmbərimiz (səv) xüsusilə gizli şirkin insanlar üçün nə qədər ciddi
bir təhlükə olduğunu isə bu sözlər ilə açıqlamışdır:
"Mənə görə sizin üçün dəccaldan daha çox qorxduğum şeyi xəbər verim mi? O, gizli şirkdir ki, adamın, mövqesinə nümayiş
üçün əməl etməsidir."
"Şirk, ümmətimdə düz yolda, qaranlıq gecədə, qarışqaların gəzməsindən
daha gizlidir. Əlaməti, ədalətsizlikdən görə
məhəbbət və ədalətdən görə də buğz etməkdir. Və Din, Allah üçün
sevgi və Allah üçün buğzdan başqa nədir?
Allah Təala buyurdu ki: "Əgər siz Allahı sevirsinizsə Mənə tabe olun ki,
Allah da sizi sevsin. "
De: “Allahdan başqa göylərdə və yerdə olanların heç biri qeybi bilməz.
Onlar nə zaman diriləcəklərini belə bilmirlər.”
(Nəml Surəsi, 65)
PEYĞƏMBƏRİMİZ (səv) QEYB Məlumatının YALNIZ ALLAHA AİD olduğunu
açıqlamışdır
Quranda "qeyb" sözü insanların bilmədikləri, görmədikləri gizli olan
şeyləri ifadə etmək üçün istifadə edilmişdir. Məsələn, gələcəkdə olacaq
hadisələr bizim üçün qeybə aid məlumatlardır. Ancaq, gələcəyə dair bütün
məlumatlar hər insanın, hər ölkənin, hər binanın, hər əşyanın gələcəyi
hər anıyla Allah qatında məlumdur. Peyğəmbərimiz (səv) qeyb məlumatının
yalnız Allaha aid olduğunu insanlara belə şərh etmişdir:
De: “Onların nə qədər qaldıqlarını Allah daha yaxşı bilir. Göylərin və
yerin qeybi ancaq Ona məxsusdur. O, necə gözəl görür, necə də yaxşı
eşidir! Onların Ondan başqa heç bir himayədarı yoxdur. O, Öz mülkünə heç
kəsi şərik etməz!”
(Kəhf Surəsi, 26)
De: “Allahdan başqa göylərdə və yerdə olanların heç biri qeybi bilməz.
Onlar nə zaman diriləcəklərini də bilməzlər”
(Nəml Surəsi, 65)
De: “Rəbbim haqqı endirir. O, qeybləri biləndir”
(Səba surəsi, 48)
Peyğəmbərimiz (səv)-dən hərdən qeybdən bəzi şeylər soruşulduğunda özü
onlara bu cavabı verərdi:
"Bilmirəm. Mən bir qulam; Mövlam nəyi bildirirsə onu bilirəm. Onun
bildirmədiyini bilə bilmərəm ..."
Ancaq Allahın, Öz qullarından istədiyinə, qeybin xəbərlərindən verdiyi
də ayyədə bildirilən bir həqiqətdir. Rəbbimiz ayədə bu şəkildə
buyurmuşdur:
“O, qeybi Biləndir və Öz qeybini heç kəsə açmaz; razı qaldığı elçidən
başqa. Həqiqətən O, onların önündə və arxasında gözətçilər qoyur ki,
(Cin surəsi, 26-27)
Bir başqa ayyədə isə, Allahın, Öz qullarından istədiyinə qeybin
xəbərlərindən verər:
“Bunlar qeyb xəbərlərindəndir ki, onu sənə vəhy edirik ...”
(Ali İmran Surəsi, 44)
Necə ki, Allahın, Öz qullarından istədiyi kəsə qeybin xəbərlərindən
verər və bu xəbərlərin hər biri Peyğəmbər (səv)-ın söylədiyi şəkildə
reallaşmışdır.
PEYĞƏMBƏRİMİZ (səv) İNSANLARA Allahın ƏN GİZLİ danışIQLARI Bİldİyİnİ
xatırlatmışdır
Bəzi insanlar bir pislik düşündüklərində, ya da, tərəfdarları olan
kəslərlə bir pislik planlaşdırdıqlarında, qeybət etdiklərində, nizamlar
qurduqlarında, bunları insanlardan gizlində zənn edərlər. Halbuki, Allah
hər insanın bütün düşündüklərini, ağlından keçirdiklərini, iki adam
arasındakı pıçıldaşmaları, göylərdə və yerdə olan hər şeyi bilir.
İnsanın hər an etdiyi hər şeyə şahiddir. Və hər insan gizli-gizli
etdiyini və ya, danışdığını sandığı hər şeyin hesabını axirətdə
verəcəkdir. Bəlkə, o adam etdiyi mənfi söhbəti unudacaq ancaq Allah
insanların unutduqları hər şeyi hesab günündə önlərinə gətirəcək.
Peyğəmbərimiz (səv)-də bu mövzuya diqqət çəkərək insanları verəcəkləri
hesab üçün xəbərdar etmişdir. Bu mövzudakı ayələrdən bəziləri belədir:
De: “Kökslərinizdə olanı gizlətsəniz də, üzə çıxarsanız da, Allah onu
bilir. O, göylərdə və yerdə olanları da bilir. Allah hər şeyə qadirdir”
(Ali İmran Surəsi, 29)
De: “Mənimlə sizin aranızda Allahın şahid olması yetər. Həqiqətən, O,
qullarından Xəbərdardır, (nə etdiklərini) Görəndir”.
(İsra Surəsi, 96)
Əgər onlar üz döndərsələr, de: “(Mən bu dini ) sizə olduğu kimi təbliğ
etdim. Sizə vəd olunan şeyin yaxın və ya uzaq olduğunu bilmirəm. Söz
yoxdur ki, Allah açıq deyilən sözü də, sizin gizlədib saxladıqlarınızı
da bilir”
(Ənbiya Surəsi, 109-110)
De: “Siz dininizi Allahamı öyrədirsiniz? ” Halbuki, Allah göylərdə
olanları da, yerdə olanları da bilir. Allah hər şeyi bilir”
(Hucurat
Surəsi, 16)
PEYĞƏMBƏRİMİZ (səv) İNSANLARA, qURANIN Allah qatından endİrİldİyİnİ
açıqlamışdır
Peyğəmbərimiz (səv)-ın dövründə və sonrakı dövrlərdə də, Quranın haqq
kitab olduğunu inkar edənlər olmuşdur və bu kəslər Quranı Peyğəmbərimiz
(səv)-ın yazdığını iddia etmişlər. Halbuki Quranın insan əliylə
yazılmadığı çox açıqdır. Allahın sözü olan Quran içində bir çox
möcüzəyə, insanların anlamayacagı bənzərsiz bir hikmətə malikdir.
Peyğəmbərimiz (səv)-də insanlara bu həqiqəti xatırlatmış və Quranı
Allahın göndərdiyini bildirmişdir. Bu mövzudakı ayələrdən bəziləri
belədir:
De: “Onu göylərdə və yerdə olan sirləri bilən (Allah) nazil etmişdir.
Həqiqətən, O, Bağışlayandır, Rəhmlidir!”
(Furqan Surəsi, 6)
De: “Bir deyin görək, əgər Quran Allah tərəfindəndirsə, sonra da siz onu
inkar edirsinizsə, elə isə haqdan uzaq bir ayrılıq içində olan kəsdən
daha çox azmış kim ola bilər?”
(Fussilət Surəsi, 52)
Quranı Kərimin ilk orijinal nüsxəsi (Qədr surəsi) Topkapı Sarayının
sərgilənməyən arxiv hissəsində var.
Quranın bir insan tərəfindən yazıldığını iddia edənlər, onun sahib
olduğu möcüzələrdən, Allahın sonsuz hikmət bəxş
edən sözlərindən xəbərsizdirlər. Halbuki, Quran, bir insanın,
bütün insanların və cinlərin belə, bir yerə gələrək yaza bilməyəcəkləri
bir kitabdır. Və Hz. Muhamməd (səv)-a bu mövzu ilə əlaqədar olaraq
qövmünə bunları bildirməsi əmr edilmişdir:
De: “Əgər insanlar və cinlər bu Qurana bənzər bir şey gətirmək üçün (bir
yerə) toplaşıb, bir-birinə kömək etsələr də, ona bənzərini gətirə
bilməzlər”. (
İsra Surəsi, 88)
Yoxsa: “(Muhəmməd) onu özündən uydurdu!”– deyirlər. De: “Əgər doğru
danışırsınızsa, ona bənzər bir surə də, siz gətirin və Allahdan başqa
kimi bacarırsınızsa (köməyə) çağırın!”
(Yunus Surəsi, 38)
Peyğəmbərimiz (səv) bir başqa hədis-i şəriflərində isə, Quranın, Allahın
sözü olduğunu belə ifadə etmişdir:
"Quran Allah azzə və cəllənin kəlamıdır. Elə isə, Quran sahibi Rəbbinin
qadağan etdiklərinə əməl edərək ona təzim (hörmət) edin"
“Bu Kitab Qüdrətli və Müdrik Allahdan nazil edilmişdir.”
(Zumər Surəsi,
1)
Əlif. Ləm. Ra. (Bu,) “insanları öz Rəbbinin izni ilə qaranlıqdan nura –
Qüdrətli, Tərifəlayiq (Allahın) yoluna çıxartmaq üçün sənə nazil
etdiyimiz bir Kitabdır.”
(İbrahim Surəsi, 1)
PEYĞƏMBƏRİMİZ (səv) QURANIN MÜSƏLMANLAR ÜÇÜN BİR MÜJDƏ və hİdayət
rəhbərİ olduğunu bİldİrmİşdİr
Peyğəmbərimiz (səv) Quranın insanları hidayətə çatdırdığını söyləmiş və
onlara Quranı rəhbər etmələrini nəsihət etmişdir. Bu mövzudakı ayələrdən
bəziləri belədir:
De: “Müqəddəs Ruh (Cəbrail) onu, sənin Rəbbindən iman gətirənləri
sabitqədəm etmək üçün, həm də müsəlmanlara doğru yol göstərən rəhbər və
müjdə olsun deyə gerçək olaraq nazil etmişdir”.
(Nəhl Surəsi, 102)
De: “Əgər mən (haqq) yoldan çıxsam, öz əleyhimə çıxmış olaram. Yox, əgər
doğru yolla gedirəmsə, bu da, Rəbbimin mənə nazil etdiyi vəhyə görədir.
Həqiqətən, O, Eşidəndir, Yaxındır”.
(Səba surəsi, 50)
Peyğəmbərimiz (səv)-ın bir hədis-i şəriflərində Quranın qurtuluşa aparan
bir rəhbər olduğu belə açıqlanır:
"Kim ki Quranı önə alarsa Quran onu cənnətə aparar. Kim də arxasına
buraxsa onu da cəhənnəmə sürükləyər"
PEYĞƏMBƏRİMİZ (SƏV) HESAB GÜNÜ Kİmsəyə başqasının günahının
YÜKLƏNMƏYƏCƏYİNİ bİldİrmİşdİr
Cahiliyyə cəmiyyətlərində məşhur olan azğin inanclardan biri də, bir
şəxsin digərinin günahını üstünə alması düşünmələridir. Məsələn,
yoldaşlarından biri, digərinin ibadət etməsinə maneə törətməyə çalışar
və onlara "günahın mənim boynuma" deyərlər. Bu adam əlbəttə ki, bir
ibadətə mane olduğu üçün günah qazanar, ancaq qarşısındakı adam da, bu
ibadəti yerinə yetirməzsə günah edər. Yəni heç kim ondan bu günahı öz
boynuna götürə bilməz. Hesab günündə hər kəs yalnız öz etdiyindən
cavabdeh olacaq. Heç kim başqalarının günahları barəsində sorğu-sual
olunmayacaq. Allah Hz. Muhamməd (səv)-a bu mövzunun izahını belə
bildirmişdir:
De: “Allah hər şeyin Rəbbi olduğu halda, mən Ondan başqa məbudmu
axtaracağam? ” Hər kəsin qazandığı günah yalnız öz əleyhinədir. Heç bir
günahkar başqasının günahını daşımaz. Sonra isə, dönüşünüz Rəbbinizə
olacaq və O, ixtilafa düşdüyünüz məsələlər barədə sizə xəbər verəcəkdir.
(Ənam surəsi / 164)
Peyğəmbərimiz (səv) "Kimsə kimsənin günahını çəkməz" sözləriylə də xalq
arasındakı bu batil inanca bir aydınlıq gətirmişdir.
PEYĞƏMBƏRİMİZ (SƏV) qövmünə Onlardan əvvəlkİlərİN başlarına gələnlərİ
İzah edərək İBRƏT almalarını nəsİhət etmİşdİr
Tarix boyunca Allaha, dinə və Allahın elçilərinə qarşı gələn kəslər
həmişə bir bəla ilə yox olmuşlar, hətta, arxalarında tək bir iz
qalmayacaq şəkildə qeyb olmuşlar. Bu kəslərin sonluğu bütün insanlar
üçün bir ibrət olmalı, Allahın qəzəblənməsindən qorxub çəkinərək Allaha
yönəlməlidirlər.
De: “Yer üzündə gəzib dolaşın və görün günahkarların aqibəti necə
olmuşdur”.
(Nəml Surəsi, 69)
De: “Yer üzündə gəzib dolaşın və görün haqqı yalan sayanların aqibəti
necə oldu”.
(Ənam Surəsi, 11)
“... Elçisinə itaət edin. Ey Əhli Beyt! Allah sizdən günahınızı silib
aparmaq və sizi tərtəmiz etmək istəyir ...”
(Əhzab Surəsi, 33)
De: “Yer üzünü gəzib dolaşın və əvvəlkilərin aqibətinin necə olduğuna
baxın. Onların çoxu (Allaha) şərik qoşanlar idi”.
(Rum Surəsi, 42)
Peyğəmbər (səv) yuxarıda göstərilən ayyələrdəki sözlərində isə, "Ey
qövmüm düşünün. Sizdən əvvəlki ümmətlər, bu etdiyiniz şeylərə görə həlak
oldu. Peyğəmbərlərinə qarşı ixtilafları səbəbi ilə və kitablarının
bəzisini bəzisinə qarışdırmaları səbəbi ilə." deyərək
ətrafındakıları keçmişdəkilərin başlarına gələnlərlə xəbərdar etmişdir.
İNSANLARA ÖLÜMÜ xatırlatmışdır
Axirətin varlığına inanmayan və ya şübhə ilə yanaşan insanların ən böyük
qorxularından biri ölüm qorxusudur. Ölümlə birlikdə hər şeylərini
itirəcəklərini düşündüklərinə görə və dünyaya böyük bir ehtirasla bağlı
olduqları üçün, ölümü qətiliklə düşünməzlər. Halbuki, hər insan Allahın
özü üçün taleyində bəlli olan vaxtda öləcək və bundan əsla bir qaçış
yolu tapa bilməyəcək. Peyğəmbərimiz (səv) da, bu insanlara ölümdən
qaçışın özlərinə bir fayda verməyəcəyini açıqlamış və onların ölümdən
sonrakı həqiqi həyatlarını düşünmələrini təmin etməyə çalışmışdır.
“Biz sizin ətrafınızda olan şəhərləri məhv etdik. Biz ayyələri onlara
(müxtəlif cür) izah etdik ki, bəlkə (küfrdən) əl çəkələr “
(Əhqaf Surəsi,
27)
De: “Əgər ölməkdən və ya öldürülməkdən qaçırsınızsa, (bu) qaçmaq
qətiyyən sizə xeyir gətirməz. Belə olduğu təqdirdə siz ancaq (əcəliniz
çatana qədər) çox az bir müddət ərzində gün-güzəran görəcəksiniz”.
(Əhzab Surəsi, 16)”
De: “Sizə vəd edilmiş bir gün vardır ki, siz onu nə bircə saat belə
yubada, nə də tezləşdirə bilərsiniz”.
(Səba surəsi, 30)
Peyğəmbərimiz (səv) ölümün düşünülməsini də tövsiyə etmiş və belə
demişdir:
"Ölümü ən çox yada salan və ölüm onlara çatmamışdan əvvəl onun üçün ən
yaxşı hazırlığı edənlər, ağıllı onlardır."
Allah qiyamətin saatını Özündən başqa kimsənin bilməyəcəyini
bildirmişdir:
“Camaat sənə o Saat barədə sual verir. De: “Onu yalnız Allah bilir!” Nə
bilirsən, bəlkə də o Saat lap yaxınlaşmışdır”
(Əhzab Surəsi 63)
Allahın ayədə bildirdiyi kimi, qiyamət saatı Allahın diləməsi xaricində
kimsə tərəfindən bilinə bilməz, ancaq. Peyğəmbərimiz (səv)-ın
hədislərinə və Quranda olan işarələrə istinad edərək əsrlik dövr olaraq
qiyamətin hansı dövrdə ola biləcəyinə dair təxmin edilə bilər.Məsələn,
"İman edən heç kimin qalmadığı, azğınlığın hakim olduğu bir dövrdə
qiyamət qopa bilər" deyilir. Necə ki, böyük Əhli Sünnə alimi Berzenci
Həzrətləri və Suyuti Həzrətləri Peyğəmbərimiz (səv)-ın hədislərinə
istinadən, ümmətin ömürünün Hicri 1500-cü ili keçməyəcəyini yəni 1600-cü
ilə çatmayacağını söyləyirlər. Bədiüzzaman Səid Nursi Həzrətləri də,
yenə hədislərdəki məlumatlara görə, müsəlmanların Hicri 1506-cı il
ərəfəsinə qədər Allahın haqq üzərində qalibanə olaraq davam
edəcəklərini, Hicri 1545-ci il (Miladi 2120) tarixində isə qiyamətin
qopmasi təxmin edilir. (Doğrusunu Allah bilir.) (Mövzuyla əlaqədar
ətraflı məlumat üçün baxın. www.hazretimehdi.com)
Qİyamət vaxtının YALNIZ ALLAHA AİD olduğunu açıqlamışdır
İnsanları maraqlandıran mövzulardan biri də, qiyamət saatının nə vaxt
gələcəyidir. Halbuki, Allah qiyamətin saatını Özündən başqa kimsənin
bilməyəcəyini bildirmiş və Hz. Muhammədə (səv) bu mövzuda ona soruşulan
suallara belə cavab verməsini əmr etmişdir:
“Camaat sənə o Saat barədə sual verir. De: “Onu yalnız Allah bilir!” Nə
bilirsən, bəlkə də, o Saat lap yaxınlaşmışdır”
(Əhzab Surəsi 63)
De: “Mən sizə vəd olunmuş (əzabın) yaxın olduğunu və yaxud Rəbbimin onun
üçün uzun bir müddət təyin etmiş olduğunu bilmirəm”
(Cin surəsi, 25)
Əgər onlar üz döndərsələr, de: “(Mən bu dini ) sizə olduğu kimi təbliğ
etdim. Sizə vəd olunan şeyin yaxın və ya uzaq olduğunu bilmirəm”
(Ənbiya
Surəsi, 109)
Cəhənnəmə düşənlər SONSUZA QƏDƏR orada qalacağını bİldİrmİşdİr
Cahiliyyət cəmiyyətlərində məşhur olan batil inanclardan biri cəhənnəmdə
müəyyən bir müddət qalıb çıxılacağıdır. Halbuki. Allah cəhənnəm əzabının
bəzi kəslər üçün, sonsuza qədər çəkəcəyini bildirmişdir. Peyğəmbərimiz
(səv)-da, Allahın əmrinə uyğun olaraq, bir müddət Cəhənnəmdə
qalınacağını iddia edənlərə Allahın diləməsi xaricində insanların
bəzilərinin cəhənnəmdə sonsuza qədər qalacaqlarını xəbər vermişdir:
“Onlar dedilər: “Od bizə ancaq bir neçə gün toxunacaq!” De: “Məgər siz
Allahdan əhd almışsınızmı? Allah verdiyi əhdə əsla xilaf çıxmaz! Yoxsa
Allaha qarşı bilmədiyinizi danışırsınız?” Xeyr! Günah qazanan və
xətaları özlərini bürüyən kimsələr, məhz onlar Od sakinləridir və orada
əbədi qalacaqlar! İman gətirib yaxşı işlər görənlər isə Cənnət
sakinləridir. Onlar orada əbədi qalacaqlar!”
(Bəqərə Surəsi,
80-82)
“Binasını Allah qorxusu və (Onun) rizası üzərində quran kəs daha
yaxşıdır, yoxsa binasını dağılmaqda olan, uçurumun lap kənarında quran
və onunla birlikdə Cəhənnəm oduna yuvarlanan kəs? Allah zalım qövmü
doğru yola yönəltməz.”
(Tövbə Surəsi, 109)
Peyğəmbərimiz (səv) bir sözündə cənnət və cəhənnəmdəki həyat ilə
əlaqədar olaraq bunları açıqlamışdır:
"Cənnətliklər Cənnətdə, Cəhənnəmliklər də Cəhənnəmdə olduqları zaman
ölüm gətirilər. Cənnətlə cəhənnəmin arasına qoyulub orada aqibəti bəlli
olar. Sonra bir münadi nida edər: "Ey
əhli cənnət! Artıq əbədiyyət var, ölüm yox! Cənnətliklərin sevinci
bununla daha da artar. Cəhənnəmliklərin də hüznü artar”
ALLAHI ƏN GÖZƏL ADLARI İLƏ ANMAMIZI SÖYLƏMİŞDİR
Daha əvvəl də ifadə edildiyi kimi Peyğəmbərimiz (səv) təbliğ edərkən,
bir şeyi açıqlayarkən, dua edərkən Allahı təsbeh edər, Onu ən gözəl
adları ilə ucaldardı. Peyğəmbərimizin (səv) insanları da bu gözəl
rəftara dəvət etməsi bu şəkildə əmr edilmişdir:
De: “İstər Allah deyib çağırın, istərsə də ər-Rəhman deyin. Necə
çağırsanız hər halda, ən gözəl adlar Ona məxsusdur”. Namazını nə uca
səslə, nə də pıçıltı ilə qıl. Bunların arasında orta bir yol tut”
(İsra
Surəsi, 110-111)
Peyğəmbərimiz
(sav)
PEYĞƏMBƏRLƏR arasında ayrı seçkİlİk ETMƏMƏYİ xatırlatmışdır
Peyğəmbərimiz (səv) Allahın əmrinə uyğun olaraq, Allahın göndərdiyi
peyğəmbərlər arasında heç bir fərq qoymamağımızı bildirmiş və bir
hədis-i şərifində "Peyğəmbərlərin birini digərindən üstün tutmayın" deyə
buyurmuşdur. Peyğəmbərlərimizin hamısı Allahın sevdiyi, dost etdiyi,
güvəndiyi, cənnəti ilə müjdələdiyi mübarək, müqəddəs, təqva sahibi olan
şəxslərdir. Bütün peyğəmbərlər Allahın dinini insanlara təbliğ etmişlər,
əlləri çatan hər kəsi Hz. Muhamməd (səv) kimi Allahın yoluna
çağırmışlar. Bu Peyğəmbmiz (səv) -ın bizə bildirdiyi çox əhəmiyyətli bir
mövqe və inancdır. Quranda isə bu mövzu belə bildirilmişdir:
“Biz, Öz hökmümüzlə onları doğru yolu göstərən rəhbərlər etdik. Onlara
xeyirli işlər görməyi, namaz qılmağı və zəkat verməyi vəhy etdik. Onlar
yalnız Bizə ibadət edirdilər”
(Ənbiya Surəsi, 73)
De: “Biz Allaha, bizə nazil edilənə, İbrahimə, İsmailə, İshaqa, Yaquba
və onun nəslinə nazil edilənlərə, Musaya, İsaya və Peyğəmbərlərə öz
Rəbbi tərəfindən verilənlərə iman gətirdik. Biz onların heç birinin
arasında fərq qoymuruq. Biz təkcə Ona təslim olanlarıq!”
(Ali İmran
Surəsi, 84)
Deyin: “Biz Allaha, bizə nazil olana, İbrahimə, İsmailə, İshaqa, Yaquba
və onun nəslinə nazil olana, Musa və İsaya verilənlərə, öz Rəbbi
tərəfindən Peyğəmbərlərə verilənlərə iman gətirdik. Biz onların arasında
fərq qoymuruq. Biz yalnız Ona təslim olanlarıq!”
(Bəqərə Surəsi, 136)
PEYĞƏMBƏRİMİZ (səv) İnsanları gözəl əxlaqa çağırmışdır
Kitab boyunca da, izah edildiyi kimi Peyğəmbərimiz (səv) bütün aləmlərə
nümunə bir əxlaqa sahib idi və insanları da gözəl əxlaqlı olmağa
çağırmış, onlara Allahın razı olacağı əxlaqın və davranışların necə
olduğunu açıqlamışdır. Quranda Peyğəmbərimiz (səv)-ə gözəl əxlaqla
əlaqədar insanlara xatırlatması əmr edilən bəzi ayyələr vardır:
De: “Gəlin, Rəbbinizin sizə nələri haram etdiyini oxuyum: Ona heç nəyi
şərik qoşmayın, valideynlərə yaxşılıq edin və yoxsulluq ucbatından
uşaqlarınızı öldürməyin. Sizin də, onların da ruzisini Biz veririk.
Murdar əməllərin aşkarına da, gizlisinə də yaxınlaşmayın. Allahın
(öldürülməsini) haram buyurduğu şəxsi haqsız yerə öldürməyin. Allah
bunları sizə tövsiyə etmişdir ki, bəlkə anlayasınız. Yetim həddi-buluğa
çatana qədər, xeyirxahlıq (qoruyub saxlamaq və artırmaq məqsədilə
istifadə etmək) istisna olmaqla, onun malına yaxınlaşmayın! Ölçüyə və
çəkiyə ədalətlə tam riayət edin. Biz hər kəsi yalnız onun qüvvəsi
çatdığı qədər yükləyərik. Söz söylədiyiniz zaman, qohumunuz olsa belə,
ədalətli olun. Allah qarşısındakı əhdə sadiq qalın. Allah bunları sizə
tövsiyə etmişdir ki, bəlkə, düşünüb ibrət alasınız”
(Ənam Surəsi,
151-152)
De: “Rəbbim həm aşkar, həm də gizli (törədilən) yaramaz əməlləri, (hər
cür) günahı, haqsızcasına zülm etməyi, Allahın haqqında heç bir dəlil
nazil etmədiyi bir şeyi Ona şərik qoşmağınızı və bilmədiyiniz şeyləri
Allahın əleyhinə söyləməyinizi haram buyurmuşdur”.
(Əraf Surəsi, 33)
Peyğəmbərimiz (səv)-ın gözəl əxlaqı tövsiyə etdiyi hədis-i şəriflərindən
bəziləri isə belədir:
"Rəbbim mənə doqquz şey əmr etdi: Gizli halda da, aşkar halda da,
Allahdan qorxmağımı, hirs və razılıq halında da ədalətli söz
xatırlamağı, yoxsulluqda da, zənginlikdə də qənaət etməmi, məndən
ayrılana da rəhm (dostluq) etməyimi, mənə zülm edəni bağışlamağımı,
susmağımın təfəkkür olmasını, danışmağımın zikr olmasını, baxışımın
ibrət olmasını, doğru və gözəl olanı əmr etməyimi. "
"Sənə zülm edəni bağışla. Səndən küsənə get, sənə pislik edənə yaxşılıq
et. Əleyhinə də olsa haqqı söylə."
"Harada olursan ol, Allah rizası üçün pisliyin arxasından yaxşılıq et,
bu pisliyi yox edər. İnsanlarla gözəl əxlaqla rəftar et."
"İnsanlarla gözəl əxlaqla rəftar et."
Peyğəmbərimiz (səv) Yəmənə göndərdiyi elçilərinə bunları tövsiyə
etmişdir:
"Sirkə balı pozduğu kimi, pis xasiyyət də yaxşı əməli yox edər."
"Möminin şərəfi dini, zadəganlığı gözəl əxlaqı,
mürüvvət də ağlıdır."
PEYĞƏMBƏRİMİZ (SƏV) İNSANLARI Qürurlanmamaları ÜÇÜN xəbərdar etmİşdİr
Peyğəmbərimiz (səv) qürurun və lovğalığın pis bir əxlaqi xüsusiyyət
olduğunu və qürurlu insanların cəhənnəm sakini ola biləcəklərini
bildirmişdir. Onları bu böyük təhlükəyə qarşı da xəbərdar etmişdir.
Peyğəmbərimiz (səv) hər vəziyyətdə təvazökar, mehriban, şəfqətli rəftarı
ilə insanlara ən gözəl nümunə olmuşdur. Peyğəmbərimiz (səv)-ın qürur
haqqındakı xəbərdarlıqlarından bəziləri belədir:
"Allah Təala Həzrətləri gözəldir, gözəlliyi sevər. Qürur isə haqqın
tapdanması, insanların təhqir edilməsi xor görülməsidir."
"İnsan özünü xalqdan böyük görüb uzaqlaşarsa
cebbarlar arasına yazılar və onların başına gələn müsibətə düçar
olar."
Peyğəmbərimiz (səv) ataları və ailələri ilə öyünən və bundan ötəri
qürurlanan insanları da xəbərdar etmiş və belə demişdir:
"İnsanlar ya cəhənnəm kömüründən başqa bir şey olmayan ölmüş
ecdadlarıyla öyünməkdən imtina etməli, yaxud da Allah qatında, burnuyla
pislik yuvarlayan May böcəyindən daha adi bir dərəcəyə düşərlər. Allah
Təala Həzrətləri sizdən cahillik dövründəki qürurunuzu təmizlədi. Artıq
o, müttəqi bir mömin və ya bədbəxt bir facirdir. İnsanların hamısı Hz.
Adəmin övladlarıdır. Adəm isə torpaqdan yaradılmışdır. "
Peyğəmbərimiz (səv) səhabələrinə hər zaman gözəl geyinmələrini, baxımlı
və xoş görünmələrini tövsiyə etmişdir. Ancaq eyni zamanda, onlara,
geyimlərinə və ya gözəlliklərinə görə qürurlanan insanın dünyada və
axirətdə alçalacağını da xatırlatmış, hər şərtdə təvazökar olmalarını
söyləmişdir. Bu sözlərindən biri
belədir:
“Biz səni bütün insanlara müjdə verən və xəbərdarlıq edən (bir
peyğəmbər) kimi göndərdik. Lakin insanların çoxu (bunu) bilmir”
(Səba
Surəsi, 28)
"Bir adam nəfsinin xoşuna gələn bir paltar içində saçlarını səliqəyə
salmış halda gedərkən qürurlanmış və birdən yerə batmışdır. Qiyamətə
qədər də orada əzab çəkəcək"
PEYĞƏMBƏRİMİZ (səv)-IN
İnfaq (Allah yolunda xərclənən neymət) mövzusundakı ŞƏRHLƏRİ
İnfaq etmək, bir insanın malını və canını Allahın yolunda, Allahın razı
olacağı şəkildə xərcləməsidir. Ətrafındakılar infaq ilə əlaqədar
Peyğəmbərimiz (səv)-ə bəzi suallar vermiş və o da, onlara infaqın necə
olacağını açıqlamış, onları infaq etmək üçün həvəsləndirmişdir. Quranda
Peyğəmbərimiz (səv)-ə infaq mövzusunda bildirilən ayələr belədir:
“Səndən (Allah yolunda) nə verəcəklərini soruşurlar. De: “Verəcəyiniz
hər bir xeyir valideynlərə, qohum-əqrəbaya, yetimlərə, kasıblara və
müsafirlərə aiddir. Siz nə yaxşılıq edirsinizsə, şübhəsiz ki, Allah onu
bilir”
(Bəqərə Surəsi, 215)
“… Səndən (Allah yolunda) nə xərcləyəcəklərini soruşurlar. De:
“(Ehtiyacınızdan) artıq qalanını!” Allah ayyələri sizə belə bəyan edir
ki, bəlkə fikirləşəsiniz …”
(Bəqərə Surəsi, 219)
De: “Həqiqətən, Rəbbim istədiyi qullarına ruzisini bol edər, istədiyinə
də onu azaldar. Nə xərcləsəniz, Allah onun əvəzini verər. O, ruzi
verənlərin ən yaxşısıdır!”
(Səba surəsi, 39)
“Mallarını Allah yolunda xərcləyənlərin məsəli yeddi sünbül verən bir
toxumun məsəlinə bənzəyir ki, sünbüllərin hər birində yüz ədəd dən
vardır. Allah dilədiyi kimsənin mükafatını artırar. Allah (hər şeyi)
Əhatə edəndir, biləndir.
(Bəqərə Surəsi, 261)
Peyğəmbərimiz (səv)-ın Müsəlmanları xəsislikdən çəkindirən, onlara
comərdliklə sərf etmələrini xatırladan sözlərindən bəziləri belədir:
"Zülmdən qaçın. Çünki, zülm qiyamət günü qaranlıqlar içində olacaq.
Xəsislikdən də qaçının, çünki, xəsislik sizdən əvvəlkiləri həlak etmiş,
onları bir-birlərinin qanlarını tökməyə, haramlarını halal etmeye sövq
etmişdir."
"Kasıbları sevin və onlara yaxın olun. Siz onları sevsəniz, Allah da
sizi sevər. Siz onlara yaxın olsanız, Allah da sizə yaxın olar. Siz
onları giydirsəniz, Allah da sizi geyindirər. Siz onları yedizdirsəniz,
Allah da sizi yedizdirər. Siz comərd olun ki , Allah Təala da sizə qarşı
comərd olsun. "
HZ.MƏHƏMMƏD (səv) Cİnlərİn DƏ PEYĞƏMƏRİ İDİ
Quranın 72. surəsi olan Cin surəsində Allah, cinlərin də Hz. Muhamməd
(səv)-ın təbliğini və Quranı dinlədiklərini və bəzilərinin müsəlman
olaraq Peyğəmbərimiz (səv)-ə tabe olduqlarını bildirir. Bu mövzuyla
əlaqədar ayyələrdən bəziləri belədir:
De: “Mənə vəhy olundu ki, cinlərdən bir dəstə Quranı dinlədikdən sonra
(öz tayfalarına qayıdıb) dedilər: “Həqiqətən, biz heyrətamiz bir Quran
dinlədik! O, doğru yola yönəldir. Biz ona inandıq və (bundan sonra) əsla
kimsəni Rəbbimizə şərik qoşmayacağıq”
(Cin surəsi, 1-2)
Allah yenə Cin surəsində Müsəlman olan cinlərin belə dediklərini
bildirmişdir:
“Biz doğru yolu göstərən rəhbəri eşitdiyimiz zaman, ona iman gətirdik.
Rəbbinə iman gətirən, nə savabının azalmasından, nə də haqsızlığa
uğramaqdan qorxmaz. Sözsüz ki, bizlərdən müsəlmanlar da var, (doğru
yoldan) çıxanlar da. Müsəlman olanlar doğru yol tutanlardır”
(Cin
surəsi-13-14)
Bu cinlər, onların, bir qisminin Allaha qarşı yalan danışaraq, batil
inanclara inandığını bildirirlər. Cinlərin daha əvvəl inandıqları bu
batil dinin xüsusiyyəti Cin surəsində belə açıqlanır:
“Doğrudan da, Rəbbimizin əzəməti çox yüksəkdir. O, nə zövcə, nə də övlad
sahibi olmamışdır. Bizim səfehimiz (İblis) Allaha qarşı hədsiz
(yalanlar) danışır. Biz zənnə qapılaraq düşünürdük ki, insanlar da,
cinlər də Allaha iftira atmazlar”
(Cin surəsi, 3-5)
Bir başqa ayyədə isə, Peyğəmbərimiz (səv) ibadət üçün qalxdığında,
cinlərin ətrafında çoxalıb, sıxlaşdıqları bildirilir.
“Allahın qulu qalxıb Allaha dua etdikdə (cinlər) az qala onun dövrəsində
bir-birinə keçib çəpər yaradırdılar”
(Cin surəsi, 19)
“Sən xatırlat! Çünki, xatırlatmaq möminlərə fayda verir. Mən cinləri və
insanları ancaq Mənə ibadət etmək üçün yaratdım”
(Zəriyət Surəsi, 55-56)
Ayyələrdən də göründüyü kim,i Hz. Muhamməd (səv) bütün insanlara və
bütün cinlərə Peyğəmbər olaraq göndərilmişdir. Quran-i Kərim də həm
insanlar, həm də cinlər üçün bir yol göstəricidir.
“Ey iman gətirənlər! (Peyğəmbər) sizi, həyat verəcək şeylərə (imana,
haqqa) çağırdığı zaman Allahın və Peyğəmbərinin çağırışına cavab verin.
Bilin ki, Allah, insanla onun qəlbi arasındadır (onun istəyinə çatmasına
mane ola bilər) və siz Onun hüzuruna toplanılacaqsınız”
(Ənfal Surəsi,
24)
“Ey iman gətirənlər! Allahdan qorxun və Onun elçisinə iman gətirin! Onda
O, sizə Öz mərhəmətindən iki pay bəxş edər, sizə (düz yolla) getməyiniz
üçün nur verər və sizi bağışlayar. Allah Bağışlayandır, Rəhmlidir”
(Hədid Surəsi, 28)
PEYĞƏMBƏRİMİZ (səv)
İN
İNKAR EDƏNLƏRƏ XəbərdarlıqlarI
Quranı və Hz.Muhamməd (səv)-ın Peyğəmbərliyini inkar edənlər,
Peyğəmbərimiz (səv)-a bir çox çətinlik törətmişlər, onun təbliğ
fəaliyyətlərinə maneə törətməyə, hətta onu şəhid etməyə, həbs etməyə
sürgün etməyə çalışmışlar. Ancaq, Peyğəmbərimiz (səv) hər dəfə onlara
Allahın gücünü, varlığını, özünün haqq bir elçi və Quranın da haqq kitab
olduğunu izah etmiş, onları axirət əzabıyla xəbərdar edib qorxutmuşdur.
Lalin Peyğəmbərimiz (səv) fəthdən sonra belə, kafirlərə bir təzyiq
etməmiş, heç kimi zorla dinə çevirməyə çalışmayıb, hər kəsə öz inancında
azad olduğunu açıqlamışdır.
Bu mövzudakı bəzi Quran ayələri belədir:
“Əgər səni yalançı hesab etsələr, de: “Mənim əməlim mənə, sizin əməliniz
isə, sizə aiddir. Siz mənim etdiyim əməldən uzaqsınız, mən də sizin
etdiyiniz əməllərdən uzağam”.
(Yunus Surəsi, 41)
De: “Mənə, belə vəhy olunur ki, sizin İlahınız Tək olan İlahdır. Siz
müsəlman olmayacaqsınızmı?” Əgər onlar üz döndərsələr, de: “(Mən bu
dini) sizə olduğu kimi təbliğ etdim. Sizə vəd olunan şeyin yaxın və ya
uzaq olduğunu bilmirəm. Sözsüz ki, Allah açıq deyilən sözü də, sizin
gizlədib saxladıqlarınızı da bilir. Mən isə bilmirəm, bəlkə də, bu sizi
sınaqdan keçirtmək və müəyyən müddət ərzində bu (dünyada)
faydalanmağınız üçündür”. (Peyğəmbər) dedi: “Ey Rəbbim! (Mənimlə
kafirlər arasında) ədalətlə hökm ver! Sizin aid etdiyiniz sifətlərə
qarşı ancaq ər-Rəhman olan Rəbbimizdən kömək diləmək lazımdır”.
(Ənbiya
Surəsi, 108-112)
De: “Ey qövmüm! Əlinizdən gələni edin. Mən də edəcəyəm. Yurdun
aqibətinin (Axirət evinin) kimə nəsib olacağını biləcəksiniz. Şübhəsiz
ki, zalımlar nicat tapmazlar”.
(Ənam Surəsi, 135)
“Çünki onlar səni heç bir vəchlə Allahdan qurtara bilməzlər. Şübhəsiz
ki, zalımlar bir-birinin himayədarıdırlar, Allah isə müttəqilərin
Himayədarıdır”
(Casiyə Surəsi, 19)
Peyğəmbərimiz (səv) İNKARÇILARLA YERSİZ Mübahİsələrə gİrməmİşdİr
Peyğəmbərimiz (səv) Allahın varlığını, Quranı və özünün peyğəmbərliyini
inkar edənlərə qarşı çox səbirli və anlayış göstərmiş, heç bir zaman
təzyiqdən istifadə etməmişdir. Hətta onların arasında ədalətlə davranmış
və onlar ilə yersiz mübahisələrə girməyəcəyini ifadə etmişdir.
Peyğəmbərimiz (səv)-ın Allahın əmrinə tabe olaraq söylədiyi bu ayələr
Quranda belə bildirilir:
“Buna görə də sən (tövhidə) dəvət et və sənə əmr olunduğu kimi düz yolla
get. Onların nəfslərinin istəyinə uyma və de: “Mən Allahın nazil etdiyi
Kitaba iman gətirdim. Mənə sizin aranızda ədalətli olmaq əmr edilmişdir.
Allah bizim də Rəbbimiz, sizin də Rəbbinizdir. Bizim əməllərimiz bizə,
sizin də əməlləriniz sizə aiddir. Bizimlə sizin aranızda mübahisə
ediləcək bir şey yoxdur. Allah hamımızı bir yerə toplayacaqdır. Dönüş də
yalnız Onadır”.
(Şura Surəsi, 15)
İNKARÇILARI TÖVBƏ ETMƏYƏ ÇAĞIRMIŞDIR
Allah sonsuz mərhəmətli, şəfqətli və bağışlayıcı olandır. Allah, Quranda
hər qulunun tövbəsini qəbul edəcəyi, bir insan küfrü imtina etdiyi
təqdirdə günahlarını bağışlayacağını müjdələmişdir. Peyğəmbərimiz (səv)
də, inkar edənlərə Allahın bu müjdəsini çatdırmışdır:
“Kafir olanlara de ki, əgər (küfrə) son qoysalar, olub-keçənlər onlara
bağışlanar. Yox, əgər (küfrə) qayıtsalar, əvvəlkilərin başına gələn
aqibəti gözləsinlər”
(Ənfal Surəsi, 38)
Peyğəmbərimiz (səv) hədisi-şəriflərində də, insanlara, hər zaman tövbə
edə biləcəklərini belə xatırlatmışdır:
"Tövbə qapısı açıqdır, Günəş qərbdən doğulana qədər bağlanmaz."
“Buna görə də, sən (tövhidə) dəvət et və sənə əmr olunduğu kimi düz
yolla get. Onların nəfslərinin istəyinə uyma və de: “Mən Allahın nazil
etdiyi Kitaba iman gətirdim. Mənə sizin aranızda ədalətli olmaq əmr
edilmişdir. Allah bizim də Rəbbimiz, sizin də Rəbbinizdir. Bizim
əməllərimiz bizə, sizin də əməlləriniz sizə aiddir. Bizimlə sizin
aranızda mübahisə ediləcək bir şey yoxdur. Allah hamımızı bir yerə
toplayacaqdır. Dönüş də yalnız Onadır”.
(Şura Surəsi, 15)
İNKAR edənLƏRƏ mütləq MƏĞLUBİYYƏTƏ uğrayacaqlarını bİldİrmİşdİr
Peyğəmbərimiz (səv)-ın hər sözündə və hər rəftarında Allaha olan
etibarını, təslimiyyət və bağlılığını görmək mümkündür. Peyğəmbərimiz
(səv)-ə çətin zamanlarda belə, Allahın mütləq kömək edəcəyindən,
möminlərin qalib gələcəyindən və inkar edənlərin ziyana düşəcəklərindən
əmin olmuşdur. Ona, Quranda söyləməsi əmr edilən bu ayələr də bunun bir
nümunəsidir:
“Kafirlərə de: “Siz tezliklə məğlub olacaq və Cəhənnəmə
toplanılacaqsınız! Ora nə pis yataqdır!” (Ali İmran Surəsi, 12)
Peyğəmbərimiz (səv) bir hədisi-şərifində isə belə buyurmuşdur:
"Sizə vəd edilən mütləq yerinə yetəcəkdir. Siz Allahı aciz buraxa
bilməzsiniz."
İNKAR EDƏNLƏRƏ axİrətİn varlığını xatırladaraq onlarA xəbərdarLIQ
etmİşdİr
İnkar edənlərin ən diqqətə çarpan xüsusiyyətlərindən biri, axirətin
varlığına inanmamalarıdır. Peyğəmbərimiz (səv)-ın dövründə də, inkar
edən şəxslər axirətdə insanların təkrar diriləcəklərinə inanmamışlar.
Peyğəmbərimiz (səv) isə, onların iddialarına ən hikmətli və köklü
şəkildə cavab vermişdir. Quranda, Peyğəmbərimiz (səv)-ə bu hikmətli
ayələri söyləməyi əmr edilmişdir:
Onlar deyirlər: “Biz sür-sümük və toz halına düşdüyümüz zaman yeni bir
məxluq kimi dirildiləcəyikmi?” De: “İstər daş olun, istər dəmir, və ya
(özünüzü) ürəyinizdə nəhəng bir məxluq bilin, (yenə də Allah sizi
diriltməyə qadirdir)”. Onlar deyəcəklər: “Bizi (həyata) kim qaytaracaq?”
De: “İlk dəfə sizi yaradan!” Onlar istehza ilə başlarını yırğalayıb:
“Bəs bu nə vaxt olacaqdır?”– deyəcəklər. De: “Bəlkə də, yaxın zamanda
oldu!”
(İsra Surəsi, 49-51)
“Məgər biz öldükdən, sür-sümük olub torpağa çevrildikdən sonra
dirildiləcəyikmi? Ya da atalarımızmı (dirildiləcəklər)?” De: “Bəli özü
də, zəlil günə qalmış olduğunuz halda (dirildiləcəksiniz)”.
(Saffat
Surəsi, 16-18)
Peyğəmbərimiz (səv) bəlkə bu insanlar inkarlarından dönər və iman
edərlər deyə, onlara axirətin dünya həyatından daha xeyirli və üstün
olduğunu xatırlatmışdır. Onun bu sözlərindən bəziləri belədir:
"Ey insanlar! Dünya nəğd verilən bir mülkdür. Yaxşı olan da, pis olan da
ondan nəsibini alar. Axirət isə, sadiq olan vəddir. Artıq Qədr olan
Məlik hökm edər. Haqq yerini tapar. Batil isə zay olar. Ey insanlar,
axirət övladı olun, dünya uşağı olmayın. Çünki, övlad anaya tabedir.
(Yəni dünya uşağı olsanız, dünya kimi məhv olmağa layiq olarsınız.)
Allahdan qorxaraq gözəl əməllər edin. Bilin ki, əməlləriniz sizinlə
üzləşəcəkdir və yenə sizlər mütləq Allaha qovuşacaqsınız. Kim zərrə
qədər xeyir iş görərsə onun əvəzini görəcək və kim də zərrə qədər şər iş
görərsə onun əvəzini görəcək. "
“Siz də Ondan başqa istədiyinizə ibadət edin”. De: “Şübhəsiz ki, ziyan
çəkənlər Qiyamət günü özlərini və ailələrini ziyana uğradanlardır.
Açıq-aşkar ziyan da elə budur!”
(Zumər Surəsi, 15)
“Kafirlərin malları da, övladları da onlara Allah yanında heç bir şeydə
fayda verə bilməz. Onlar Od sakinləridirlər və orada əbədi qalacaqlar”
(Ali İmran Surəsi, 116)
İNKAR EDƏNLƏRƏ Cəhənnəmİn varlığını xatırladaraq xəbərdarlıq etmİşdİr
Allahın elçilərinin ən əhəmiyyətli vəzifələrindən biri, insanları
xəbərdar etmək və onları Allahın əzabı və cəhənnəmi ilə qorxutmaqdır.
Rəsullar, beləcə, insanların qorxmalarına, gözəl əxlaq göstərmələrinə
və bəzilərinin axirətdə, cənnətdə yaşamalarına vəsilə olurlar.
Peyğəmbərimiz (səv)-də insanları, cəhənnəm əzabı ilə xəbərdar etmiş və
onları pisliklərdən, küfrdən və dinsizlikdən qorumağa çalışmışdır.
Peyğəmbərimiz (səv)-ın cəhənnəm ilə xəbərdar edib qorxutması bəzi
ayələrdə belə bildirilir:
“Kafirlərə açıq-aydın ayələrimiz oxunduqda, sən onların üzündə nifrət
görərsən. Onlar az qalırlar ki, ayələrimizi onlara oxuyanların üstünə
cumsunlar. De:“Sizə bundan daha pisini xəbər verimmi? (Bu,) Cəhənnəmdir!
Allah onu kafirlərə vəd etmişdir. O nə pis qayıdış yeridir!”
(Həcc
Surəsi, 72)
“Mənim əlimdən gələn ancaq Allahı və Onun göndərdiklərini təbliğ
etməkdir. Kim Allaha və Onun Elçisinə asi olarsa, onun üçün içərisində
əbədi qalacaqları Cəhənnəm odu hazırlanmışdır”.
(Cin Surəsi, 23)
Peyğəmbərimiz (səv) cəhənnəmi uzaq görənlərə, cəhənnəmdəki əzabı
detalları ilə təsvir etmiş, Quranda bildirildiyi kimi, inkar edənlərin
cəhənnəmdəki vəziyyətlərini, əzabdan xilas olmaq üçün necə
yalvaracaqlarını izah etmiş və insanların cəhənnəmdən qorxmalarına
vəsilə olmaq üçün səy göstərmişdir.
Bir hədisində Peyğəmbərimiz (səv) axirət günü ilə əlaqədar olaraq belə
buyurmuşdur:
Dünya, arxasını dönmüş gedir, axirət isə, yönəlmiş gəlir. Bunlardan hər
ikisinin də özünə xas övladları var. Sizlər, axirətin övladları olun.
Əsla, dünyanın övladları olmayın. Çünki, bu gün əməl var hesab yoxdur,
sabah isə hesab var əməl yoxdur. "
Peyğəmbərimiz (səv) İnkar edənlərə qarşı QƏTİ VƏ ƏMİN bİr üslub
SƏRGİLƏMİŞ və onlara TABE OLMAYACAĞINI bİldİrmİşdİr
Peyğəmbərimiz (səv), o dövrdəki inkarçıların, çoxluq və güc olaraq daha
üstün kimi görünmələrinə baxmayaraq, onların rəftarlarına və
təhdidlərinə əhəmiyyət verməmiş, Quranı böyük bir qətiyyətlə insanlara
izah etmiş və doğru yoldan əsla dönməyəcəyini açıqca və qəti olaraq
ifadə etmişdir. Dözümlülük və səbir möminlərə aid əhəmiyyətli bir
xüsusiyyətdir və hər müsəlman Peyğəmbərimiz (səv)-ın dözümlülüyünü və
əzmini nümunə götürməlidir. Bu mövzuyla əlaqədar bəzi ayələr belədir:
De: “Allahdan başqa yalvardıqlarınıza ibadət etmək mənə qadağan
edilmişdir”. De: “Mən sizin nəfsinizin istəklərinə uymaram. Əks halda,
mən, (haqq yoldan) azar və doğru yola yönəlmişlərdən olmaram”. De:“Mən
Rəbbimdən (nazil olan) açıq-aydın bir dəlilə əsaslanıram. Siz isə, onu
təkzib etdiniz. Sizin səbrsizliklə can atdığınız (əzab) mənlik deyildir.
Hökm yalnız Allaha məxsusdur. (Allah) haqqı söyləyir və O, ayırd
edənlərin ən yaxşısıdır”.
(Ənam Surəsi, 56-57)
De: “Ey kafirlər! Mən sizin ibadət etdiklərinizə ibadət etmərəm, siz də
mənim ibadət etdiyimə ibadət edən deyilsiniz.. Sizin dininiz sizə, mənim
dinim də mənədir!”
(Kafirun Surəsi, 1-6)
De: “Ey qövmüm! Əlinizdən gələni edin mən də edəcəyəm. Siz tezliklə
biləcəksiniz ki…”
(Zumər Surəsi, 39)
PEYĞƏMBƏRİMİZ (səv) Kİtab Əhlİnə Şəfqət və mərhəmət İLƏ yaxınlaşmışdır
Peyğəmbərimiz (səv) Kitab əhlini, Allaha şirk qoşmadan iman etməyə və
Quran əxlaqını yaşamağa dəvət etmiş, ancaq, onlardan özünə itaət
etməyənlərə qarşı da, çox yumşaq və ədalətli davranmışdır. Kitab əhlini
ibadətlərində sərbəst buraxmış, hər cür adətlərinin tətbiqlərinə icazə
vermiş, öz əhlinə də onlara ədalətlə davranmalarını buyurmuşdur. Bu
mövzuda Peyğəmbərimiz (səv)-ın hədislərindən biri belədir:
"Kim bir qeyri-müsəlmanlara əziyyət etsə mən ondan şikayətçiyəm. Mən
kimdən (bu dünyada) şikayətçi olsam, qiyamət günündə də şikayətçi olaram."
Hz. Peyğəmbər (səv)-ın və onu izləyənlərin, müxtəlif Xristian, Yəhudi və
digər dini qruplarla əldə etdiyi razılaşma mətnləri bu gün bir sənəd
olaraq qorunur. Məsələn Peyğəmbərimiz (səv) Xristian olan İbn Harris b.
Kab və dindaşları üçün hazırlatdığı razılaşma mətnində: "Şərqdə və
Qərbdə yaşayan bütün Xristianların dinləri, kilsələri, canları,
ismətləri və malları Allahın, Peyğəmbərin və bütün möminlərin
himayəsindədir. Nasraniyet dini üzrə
yaşayanlardan heç kim məcburən İslama gətirilməz. Xristianlardan biri,
hər hansı bir cinayətə və ya haqsızlığa məruz qalsa müsəlmanlar
ona kömək etmək məcburiyyətindədirlər" maddələrini yazdırdıqdan
sonra: "Kitab əhli ilə ən gözəl tərzdə mübahisə edin" (Ənkəbut surəsi,
46) ayəsini oxumuşdur.
Quranda Peyğəmbərimiz (səv)-ə Əhl-i Kitaba qarşı göstərilməsi lazım olan
davranışı qövmünə belə şərh etmişdir:
De: “Allah barəsində bizimlə mübahisəmi edirsiniz? Halbuki, O, bizim də
Rəbbimiz, sizin də Rəbbinizdir! Bizim əməllərimiz bizə, sizin
əməlləriniz isə sizə aiddir. Biz Ona sadiq olanlarıq!”
(Bəqərə Surəsi,
139)
Kİtab əhlİnİ ALLAHA şərİk qoşmadan İman etməyə çağırmışdır
Peyğəmbərimiz (səv) Kitab Əhlini dinə çağırarkən, onlara, Allaha şirk
qoşmamalarını söyləmiş və onları müsəlmanlarla ortaq bir nöqtəyə gəlməyi
dəvət etmişdir:
De: “Ey Kitab əhli! Bizim və sizin aranızda olan eyni bir kəlməyə gəlin
ki, Allahdan başqasına ibadət etməyək, Ona heç bir şeyi şərik qoşmayaq
və Allahı qoyub bir-birimizi ilahiləşdirməyək”. Əgər onlar üz
döndərsələr, deyin: “Şahid olun ki, biz müsəlmanlarıq!”
(Ali İmran
Surəsi, 64)
De: “Ey Kitab əhli! Dininizdə haqsız yerə ifrata varmayın. Öncə azmış,
bir çoxlarını da azdırmış və doğru yoldan çıxmış bir dəstənin
istəklərinə tabe olmayın”.
(Maidə Surəsi, 77)
Hz.Muhamməd (səv) Hz. Muaz (ra)-ı Yəmənə göndərmiş və gedərkən ona Kitab
Əhlinə əvvəlcə yalnız Allaha ibadət etməyə çağırmasını söyləmişdir:
"Sən Əhli Kitab bir qövmə gedirsən. Onları dəvət edəcəyin ilk şey Allaha
ibadət olsun."
“Şübhəsiz ki bu aləmlərin Rəbbindən nazil edilmişdir”
(Şuəra Surəsi,
192)
ANA SƏHİFƏ
|
