|
Peyğəmbərimiz (səv)-ın həyatının hər anında, möminlər
üçün çox gözəl nümunələr var. Hz. Məhəmməd (səv)-ın səhabələriylə olan
söhbətləri, onlara xitabları, zarafatları, uşaqlara olan sevgi və marağı,
xanımlarına qarşı ədalətli, mehriban rəftarı, həm ailəsi, həm də, bütün
müsəlmanlar üçün nümunə olması, gülər üzü, sevinci, canlılığı, möminlərə
olan düşkünlüyü və şəfqəti, gözəl əxlaqın və ideal insan modelinin
əhəmiyyətli bir nümunəsidir. Bu hissədə,
Peyğəmbər Əfəndimiz (səv)-ın, Allahın razı olduğu gözəl həyatından
nümunələr veriləcək.
PEYĞƏMBƏRİMİZ (SƏV) GÜLƏRÜZLÜ İDİ və
gülərüzlü olmağı tövsİyə edərdİ:
Peyğəmbər
Əfəndimiz (səv) üzərindəki ağır məsuliyyətə və qarşılaşdığı hər cür
çətinliklərə baxmayaraq, son dərəcə Allaha təvəkkül edən, təslim olan və
sakit bir insan idi. Həyatının hər anında imanın sevinci və şövqü içində
idi. Bu, həm iman sevinci, həm də, gözəl əxlaqı ilə daim gülərüzlü və
səmimi bir rəftarı var idi. Səhabələr, Peyğəmbərimiz (səv)-ın bu halını
belə izah etmişlər:
“Səvadsızlara özlərindən elçi göndərən
Odur. (Elçi) onlara (Allahın ) ayyələrini oxuyar, onları (pis əməllərdən)
təmizləyər, onlara Kitabı və Hikməti öyrədər. Halbuki, onlar əvvəllər
açıq-aydın azğınlıq içində idilər”
(Cümə Surəsi, 2)
Hz. Əli (ra): "Onun gülərüzlü olması və hər kəsə
nəzakətli davranışı sanki, onu xalqa bir ata etmişdir. Hər kəs onun
yanında və nəzərində bərabər idi."
Allah Elçisi
daim gülərüzlü, yumşaq xasiyyətli idi ...
Allah Elçisi
... xalqın ən çox gülümsəyən və ən şən olanı idi.
Peyğəmbərimiz (səv) səhabələrinə də, gülərüzlü olmalarını tövsiyə etmiş
və belə demişdir:
"Siz,
insanları mallarınızla razı edə bilməzsiniz, onları xoş üzlə (gülərüzlə)
və gözəl xasiyyətlə razı edə bilərsiniz."
"Allah Təala
asanlıq göstərən və gülərüzlü adamı sevər"
PEYĞƏMBƏRİMİZ (səv)-İN
SəhabəLƏRİ İlə olan əlaqəsİ VƏ SÖHBƏTLƏRİ
Peyğəmbərimiz (səv) ətrafındakı müsəlmanlarla çox yaxından maraqlanardı.
Onların hər birinin imanını, rəftarını, təmizliyini, sevincini,
sağlamlığını yaxından təqib edərdi. Hər birinin əskiklərini,
ehtiyaclarını güdər və təmin edərdi. Onlarla olan söhbətlərində isə, xoş
rəftarı ilə (onların) könüllərini alardı. Səhabələr yanından sevinc və
hüzur (rahatlıq) içində ayrılardılar.
Ən yaxınlarından biri olan Hz. Əli (ra), Peyğəmbərimiz (səv)-ın
sohbətlərindəki mühiti və səhabələriylə olan əlaqəsini belə açıqlamışdır:
"Rəsulullah
insanların ən əliaçıq olanı, qəlbi ən geniş və şivəsi ən düz olanı,
yükləndiyi işi ən yaxşı şəkildə yerinə yetirəni, ən yumşaq xasiyyətli və
söhbəti ən gözəl olanı idi. Onu tanıyıb, söhbətində olanlar ona sevgi
ilə yanaşardılar. Onu xarakterizə edənlər: “Ondan əvvəl də, ondan sonra
da, onun kimisini görmədim” deyərdi. Nə vaxt özündən bir şey istənilsə
onu mütləq verərdi."
"(Birlikdə)
oturduğu kəslərin hər biriylə maraqlanar, fərqli rəftar etdiyi (ayrıseçkilik)
təəssüratı verməzdi. Ehtiyacını aradan qaldırması üçün onunla yaşayan və
ya ona dəstək olan kimsəyə qarşı səbirli olardı, o adam ayrılmadıqca özü
onu tərk edib ayrılmazdı."
"Səhabələri
üçün darıxar, (görə bilmədiyi zaman) soruşardı. İnsanların
vəziyyətlərinin necə olduğunu, işlərinin nə yerdə olduğunu da soruşardı.
Gözələ gözəl, çirkinə çirkin deyərdi"
"Daim doğru
olanların tərəfində olub, haqsızlığı qəbul etməzdi. Yanına müvəqqəti
olaraq girərdilər, çıxdıqlarında isə, qəlbləri rahat olaraq, hüzur
taparaq çıxardılar.
Gələn
xaricilərin həddindən artıq məntiqsiz davranışlarını səbirlə
qarşılayardı. Əshabı bəzən buna əsəbiləşərdi, O isə, onlara təskinlik
verər və deyərdi: "belə kəsləri gördüyünüzdə onu irşad edin (yəni, doğra
yola yönəldin)!"
"Kimsənin
sözünü kəsməz, bitirənə qədər gözləyərdi."
"...
İnsanları bir-birinə sevdirəcək, bir-birlərinə isniştirəcək sözlər
deyərdi. Onları ürkütməz, qaçırmazdı. Hər qövmün liderinə əhəmiyyət
verərdi, hörmət edərdi ..."
Nəvəsi Hz.
Həsən (ra) isə Peyğəmbərimiz (səv) barədə bunları söyləmişdir:
"Baxışları
son dərəcə mənalı idi ... Mani sözlərlə (az sözlə çox məna ifadə edəcək
şəkildə) çox gözəl və yığcam danışardı. Sözlərində nə çoxluq olardı, nə
də əskiklik."
“Irəli gedən
kəslərlə də (başçılarla), sadə vətəndaşlarla da, bərabər şəkildə
danışardı. Onlardan heç bir şeyi gizlətməzdi "
Əbu Zər (ra),
Peyğəmbərimiz (səv)-in səhabələrinə qarşı sevgi dolu rəftarını belə izah
etmişdir:
"Bir gün
Peyğəmbərimizin yanına getdim. Oturmuşdu, qalxdı və məni qucaqladı. Bu
qucaqlaması həqiqətən çox ürəkdən (səmimi) idi."
Əbu Hüreyrə
(ra) isə Hz. Məhəmməd (səv)-ın insanlara qarşı son dərəcə incə düşüncəli
və insani cəhətdən gözəl rəftarını belə təsvir etmişdir:
"Allah
Rəsulunun əlini biri tutduqda o adam əlini bıraxmadıqca, Rəsulullah
əlini çəkməzdi. Onunla danışan hər kəsə qarşı üzünü çevirər, danışan
adamdan, sözünü bitirmədən ondan üzünü yana çevirməzdi."
Peyğəmbərimiz (səv) səhabələrinin narahatlıqları (səhhətləri) ilə də
yaxından maraqlanardı. Arıq olanlarını kökəlmələrini, kök olanların isə,
pəhriz saxlamalarını, yeməklərin faydalı olanlarını seçmələrini tövsiyə
edərdi. Məsələn: Bəzi xəstəliklərində, səhabələrinə bal şərbəti
içmələrini tövsiyə etmiştir.
Hz. Əbu Hüreyrənin (ra) bildirdiyinə görə, bir gün Əbu
Hüreyrə (ra) huşunu itirdiyində, Peyğəmbərimiz (səv), onu özü ayağa
qaldırmış, evinə gətirmiş və ac olduğunu anlayaraq ona ilk olaraq süd
içirtmişdir.
Məkkə, Kəbə,
Kral Fəhd qapısı
“Sizə özünüzdən elə bir Elçi gəldi ki,
sizin əziyyətə düşməyiniz ona ağır gəlir. O sizə qarşı qayğıkeş,
möminlərə şəfqətli, rəhmlidir”
(Tövbə Surəsi, 128)
PEYĞƏMBƏRİMİZ (SƏV)
səhabələrlə zarafatlar EDƏR, ONLARLA BİRLİKDƏ gülərdİ
Səhabələrin
bildirdiyi hadisələrdən aydın olur ki, Peyğəmbərimiz (səv) həm ailəsi,
həm də, səhabələri ilə tez-tez zarafatlaşar, onların etdikləri
zarafatlara gülər və onlara gözəl adlar və ya ləqəblər qoyardı. Ancaq,
hər mövzuda olduğu kimi zarafatlaşma mövzusunda da, Peyğəmbərimiz (səv)
çox incə düşüncəli, vicdanlı və anlayışlı idi. Peyğəmbərimiz (səv)-in
zarafatlar mövzusunda səhabələrinə belə tövsiyələr edirdi:
- "Mən
zarafat edərəm, amma, yalnız doğru olanı söyləyərəm"
- "Bir
Müsəlmanın qardaşını qorxutması halal deyil"
- "Qardaşınla
münaqişə etmə, lağ edərək onunla zarafatlaşmayın"
- "Başqalarını
güldürmək üçün yalan söyləyənə təəssüflər olsun."
- "Qul,
zarafat da olsa, yalan danışmağı, doğru da olsa, münaqişə etməyi tərk
etmədikcə yaxşı bir mömin ola bilməz."
-
"Zarafat da olsa yalan danışmayın."
Topkapı
Sarayı Müqəddəs Əmanətlər Hissəsində olan Kəbə kilidi.
PEYĞƏMBƏRİMİZ (səv)-İN
SEVGİ mövzusundakı TövsİYƏLƏRİ
Peyğəmbər
Əfəndimiz (səv)-ın xüsusilə üzərində dayandığı ən əhəmiyyətli
mövzulardan biri, möminlərin bir-birlərini heç bir mənfəət güdmədən,
səmimi (qəlbdən) bir sevgi ilə sevmələri və bir-birlərinə qarşı kin,
hirs və qısqanclıq kimi pis hisslər bəsləməmələridi. Peyğəmbərimiz (səv)
bu mövzuda möminlərə ən gözəl nümunə olmuş, onlara tez-tez bu mövzularda
tövsiyələr vermişdir.
Allah bu
mövzu haqqında Quranda belə buyurmuşdur:
Allah iman
gətirib yaxşı əməllər edən bəndələrinə bununla müjdə verir. (Ya
Peyğəmbər!) De: "Mən sizdən bunun (risaləti təbliğ etməyimin)
müqabilində qohumluq məhəbbətindən (əhli-beytə sevgidən) başqa bir şey
istəmirəm. Kim bir yaxşı iş görərsə, onun yaxşılığının səvabının (mükafatını)
artırarıq!" Həqiqətən, Allah bağışlayandır, qədirbiləndir! (Şükrün və
itaətin, gözəl əməllərin əvəzini verəndir!) (Şura Surəsi, 23)
Peyğəmbərimizin (səv)-ın sevgi, dostluq və qardaşlıq haqqındakı
hədisi-şəriflərindən bəziləri isə belədir:
"Mömin özü
üçün sevdiyini qardaşı üçün də arzulayar"
"Hədiyyələşin,
bir-birinizi sevin. Bir-birinizə yemək hədiyyə edin. Bu, ruzinizi
artırar"
"Ziyarətləşin,
hədiyyələşin. Çünki, ziyarət sevgini möhkəmlədər, hədiyyə də, ürəkdəki
pis duyğuları kənarlaşdırar"
"Bir-birinizi
qısqanmayın, bir-birinizə kin bəsləməyin, bir-birinizə çirkin sözlər
söyləməyin, bir-birinizə arxa çevirməyin, bir-birinizin arxasından
danışmayın. Allahın qulları, qardaş olun!"
"Sizdən
əvvəlki cəmiyyətlərin dərdi sizə də keçdi: Həsəd və kin. Kin saxlamaq
pis şeydi. Allaha and olsun ki, iman etmədikcə cənnətə girə bilməzsiniz.
Bir-birinizi sevmədikcə iman etmiş ola bilməzsiniz. Sizə bir-birinizi
sevəcəyiniz bir şeyi xəbər verim mi? Aranızda salamı yayın."
PEYĞƏMBƏRİMİZİN
Uşaqlara OLAN MARAĞI və şəfqətİ
Peyğəmbərimiz Hz. Məhəmməd (səv)-ın bütün insanlığa nümunə olan şəfqəti,
mərhəməti və möminlərə olan sevgisi, uşaqlara olan rəftarında da çox
tez-tez görülür. Peyğəmbərimiz (səv) həm öz uşaqları və nəvələri ilə,
həm də, səhabələrinin uşaqları ilə çox yaxından maraqlanmış,
doğulmamışdan adlarının qoyulmasına, sağlamlıqlarında elmlərinin
artmasına, geyimlərindən oynadıqları oyunlara qədər onlar üçün
tövsiyələr etmiş, hətta şəxsən özü yol göstərmiş, maraqlanmışdır.
Məsələn,
Peyğəmbər Əfəndimiz (səv)-ın qızı Hz. Fatimə (ra)-ın və hər iki
nəvəsinin doğumundan əvvəl "Doğum olduqda mənə xəbər vermədən uşağa
heç bir şey etməyin" deyə xəbardar etmişdir. Körpələrin doğumundan
sonra isə onların bəslənmələrində, baxımlarını və necə qorunacaqlarını
şəxsən özü göstərərək izah etmişdir.
Peyğəmbərimiz (səv) ayrıca yeni doğulan körpələrə, uşaqlarına,
nəvələrinə və səhabələrinin uşaqlarına həmişə dua etmişdir. Onları
oxşayarkən və ya onların oyunlarını izləyərkən, onlar üçün Allahdan
xeyirli və uzun bir ömür, elm, hikmət və iman istəmişdir. Məsələn,
nəvələri Hz. Həsən və Hz. Hüseynə həmişə dua etmiş və bu duasının, Hz.
İbrahim (əs)-ın Hz. İshaq (əs) və Hz. İsmayıl (əs) üçün etdiyi dua
olduğunu bildirmişdir.
Səhabələrindən İbn-i Abbas (ra) uşaqkən Peyğəmbərimiz (səv)-in ona, "Allahım
buna hikməti öyrət" deyə dua etdiyini bildirmişdir. Səhabələrindən Ənəs
(ra)-a isə, uşaqlıq dövründə Allaha, mal və övladını çox, ömrünü uzun
etməsini və verdiklərinin Ənəs (ra) haqqında xeyirli və mübarək olması
üçün dua etmiştir.
Peyğəmbərimiz (səv) uşaqların oyununa çox əhəmiyyət vermiş, hətta,
mütəmadi (davamlı olaraq) onlarla oyun oynayaraq maraqlanmışdır. Hz.
Peyğəmbər (səv) "Uşağı olan onunla uşaqlaşsın" deyərək, ana-atalara
uşaqlarını şənləndirmələrini tövsiyə etmişdir. Peyğəmbərimiz (səv)
uşaqların üzmə, qaçış, güləş kimi oyun və idmanlarla məşğul olmalarını
da tövsiyə etmiş, hətta, nəvələrini və ətrafındakı uşaqları buna cəlb
etmişdir.
Bir çox
səhabə Peyğəmbərimizin (səv)-ın uşaqları necə sevdiyini, onlarla necə
maraqlandığını və onlarla oyunlar oynadığını bildirmişdir. Bunlardan
bəziləri belədir:
Hz. Ənəs (ra):
"Rəsulullah
əleyhissalatu vəssalam uşaqlarla zaraftalaşmaqda insanların ən qabaqda
olanı idi."
Əl Bəra (ra):
"Peyğəmbərimizi (səv), Həsən çiynində olarkən gördüm."
"Peyğəmbərimiz
(səv)-ın qızı Hz. Fatimə (ra)-a belə deyərdi: “Oğullarımı (Həsən və
Hüseyni) çağır yanıma”. “Ondan sonra o ikisini sinəsinə basar, iyləyərdi".
Yala İbnu
Mürre (ra) Peyğəmbərimiz (səv)-ın uşaqlara olan sevgisinə, onlarla necə
zarafatlaşdığına dair bunları bildirmişdir:
"Bir qrup
səhabələr, Rəsulullah (səv) ilə birlikdə dəvət edildiyi bir məclisə
yeməyə getdilər. Yolda nəvəsi Hüseynə rast gəldilər, uşaqlarla oynayırdı.
"Rəsulullah
(səv) uşağı görüncə irəliləyib camaatın önünə keçib onu tutmaq üçün
əllərini açdı. Uşaq isə sağa sola qaçmağa başladı. Rəsulullah da onu
yamsılayaraq sağa sola qaçaraq, tutana qədər arxasınca qaçdı.
Yaxalayanda əllərindən birini çənəsinin altına digərini də boynuna qoyub
öpdü və Hüseyn məndəndir. Mən də Hüseyindənəm. Kim Hüseyni sevsə Allah
da onu sevsin. Hüseyn sıbtlardan bir sıbttır (yəni nəvələrdən bir
nəvədir) buyurdu".
Hz. Ənəs (ra)-ıin
bildirdiyinə görə Rəsulullah (səv) "dünyadakı iki reyhanım" dediyi
nəvələri, Həsən və Hüseyni tez-tez yanına çağırtdırıb onları iyləyər və
bağrına basardı.
İbnu Rebi'ati'ibni'l Həris (ra) deyərdi ki:
"Atam məni,
Abbas (ra), oğlu əl-Fadl (ra)-ı Rəsulullaha göndərdi. Huzuruna
girdiyimiz zaman bizi sağlı sollu oturtdu və bizi elə möhkəm qucaqladı
ki, daha qüvvətlisini görmədik"
Rəsulullah (səv)
uşaqlara olan sevgisini göstərərkən tez-tez onların başlarını
sığallayardı və onlara xeyir duaları edərdi. Məsələn, Yusif İbni
Abdullah İbni Salam (ra) "Hz. Peyğəmbər (səv) məni Yusuf deyə adlandırdı,
başımı oxşadı" deyir. Amr İbnu Hureys (ra) isə, anasının onu Hz.
Peyğəmbər (səv)-ın hüzuruna apardığını, Rəsulullah (səv)-ın onun başını
sığallayıb, bol ruziyə qovuşması üçün dua etdiyini, Abdullah İbnu Utbə (ra)
da, beş-altı yaşlarındaykən Peyğəmbərimizin onun başını oxşayaraq, nəsil
və bərəkəti üçün dua etdiyini xatırladığını bildirib.
Hz. Məhəmməd
(səv)-ın uşaqlara göstərdiyi sevgi dolu rəftarını, Əbu Hüreyrə (ra) bu
nümunələrlə izah etmişdir:
"Meyvənin
ilk çıxanı gətirildiyi zaman Rəsulullah (səv) belə deyərdi: “Allahım
bizə, Mədinəmizə, meyvələrimizə qat-qat bərəkət ver” deyə dua edərdi.
Sonra meyvəni orada olan ən kiçik yaşlı olana verərdi."
"Uşağa qarşı yumşaq davranmaq Allah Rəsulunun
adətlərindən biri idi. Allah Elçisi bir səfərdən qayıtdıqda uşaqlar Onu
(səv)-ı qarşılayardı. Allah Elçisi də dayanar, səhabələrinə uşaqları
qaldırmalarını əmr edərdi. Onlar da uşaqların bəzisini Allah Rəsulunun
önünə, bəzisini tərsinə mindirər və bəzilərini
də özləri mindiklərinə mindirərdilər"
"Rəsulullah
(səv) Hz. Fatimənin evinin həyətinə gəldi və oturdu. “Burada uşaq varmı?”
deyə soruşdu. Hz. Fatimənin uşağı (Rəsulullahın nəvəsi) sürətlə qaçaraq
gəldi və Rəsulullahın boynuna sarıldı. Rəsulullah uşağı öpdü "
"Uşaqlarla
qarşı o qədər səmimi idi ki, bir dəfə yarışan uşaqları görmüş və onların
sevincinə qoşulmaq üçün birlikdə qaçmışdı"
Cabir İbnu
Semüre (ra) da, eyni mövzuda bunları bildirmişdir:
"Rəsulullah
(səv) ilə birlikdə ilk namazı qıldım. Sonra Rəsulullah (səv) əhlinə
getdi. Onunla mən də çıxdım. Onu bir neçə uşaqlar qarşıladı. Onların
yanaqlarını bir-bir oxşamağa başladı. Mənim yanağımı da oxşadı. Əlində
bir sərinlik və xoş bir qoxu hiss etdim "
Qız
uşaqlarının dünyaya gələn kimi, öldürüldükləri bir dövrdə peyğəmbər
olaraq vəzifələndirilən Hz. Məhəmməd (səv) qız uşaqlarını da oğlanlardan
ayırmamaq lazım olduğunu, qız uşaqlarını öldürməyin günah olduğunu
bildirmiş və hamısına bərabər sevgi və maraq göstərərək cəmiyyətə də
gözəl bir nümunə olmuşdur. Peyğəmbərimiz (səv)-ın qız uşaqlarındakı
gözəl xüsusiyyətləri vurğuladığı sözlərindən biri budur:
"Qız nə
gözəl övlatdır. Şəfqətli, köməksevər, sevimli (özünü süvdirən)
, müqəddəs və analıq duyğuları ilə doludur"
Peyğəmbərimiz (səv) sevgisini həm sözləri ilə, həm də, davranışları ilə
göstərərdi. Uşaqlara, onları sevdiyini söyləyərdi.
Peyğəmbərimiz (səv) uşaqlara olan şəfqətində heç bir fərq qoymazdı. Öz
uşaqlarına və nəvələrinə göstərdiyi sevgi və mərhəmətin eynisini digər
səhabə uşaqlarına da göstərərdi. Xalid bin Səid (ra) Peyğəmbərimiz (səv)-ı
ziyarətə gəldiyində, yanında kiçik qızı da var idi. Həbəşistanda
doğulduğu üçün, Peyğəmbərimiz (səv), ona ayrı bir yaxınlıq göstərərdi.
Bir səfərində Peyğəmbərimiz (səv)-ın əlində işləməli bir parça var idi.
Hz. Xalidin qızını çağırdı və ona verib sevindirdi.
Cemre o vaxtlar kiçik bir uşaq idi. Atası onu
Peyğəmbərimiz (səv)-ın hüzuruna aparar, deyərdi ki: "Ya Rəsulullah bu
qızım üçün Allaha bərəkətlə dua edə bilərsənmi?" Peyğəmbərimiz Cemreyi
qucağına oturtdu, əlini başına qoydu və bərəkətlə dua etdi.
Peyğəmbərimiz (səv)-ın köməkçisi olan Hz. Zeyd (ra)-ın
oğlu Üsamə (ra) Peyğəmbərimiz ilə əlaqədar bunları izah etmişdir:
"Rəsulullah bir dizinə məni, bir dizinə də nəvəsi Həsəni
oturdar, sonra ikimizi birdən bağrına basar və “Ya Rəbb bunlara rəhmət
et, çünki, mən bunlara qarşı mərhəmətliyəm” deyə dua edərdi.
Bəzi kəslər
Peyğəmbərimiz (səv)-ın uşaqlarla oyun oynamasını, onlarla maraqlanmasını
anlamırdılar. Bir dəfə Axara min Xəbis (ra) , Peyğəmbərimiz (səv)-ıi Hz.
Həsəni öpərkən gördü və belə dedi:
"Mənim on uşağım var. İndiyə qədər heç birini öpməmişəm"
Bunu eşidən Peyğəmbərimiz (səv) "Mərhəmət etməyənə mərhəmət olunmaz"
buyurdu.
Peyğəmbərimiz (səv) mübarək övladı Hz. İbrahimi də, süd
anasının evində tez-tez ziyarət edər şəfqət və mərhəmətini göstərərək
başını oxşayar, bağrına basardı. Peyğəmbərimiz (səv)-ın xidmətçisi Hz.
Ənəs (ra) bununla əlaqədar bir xatirəsini belə bildirmişdir:
"Mən, ailəsinə qarşı Rəsulu Əkrəm (səv)-dən daha şəfqətli,
daha mərhəmətli davranan bir kimsə həyatımda görmədim. İbrahim Mədinənin
aval qisimində süd anasının yanında olarkən Peyğəmbərimiz (səv) onu
görməyə gedər, bizi də özü ilə aparardı ... Peyğəmbərimiz (səv) içəri
girər, oğlunu qucağına alıb öpər, sonra geri qayıdardı ... Yenə bir gün
getdiyimizdə Rəsulullah onun uşağını gətirtdi, bağrına basdı. Ona bəzi
sözlər söylədi, onunla danışdı"
Həzrət-i Əli
bildirir:
"Peyğəmbərimiz
(səv) bizə ziyarətə gəlmişdi. O gecə bizdə qaldı. Həsən və Hüseyn də
yatırdılar. Bir ara Həsən su istədi. Peyğəmbərimiz dərhal qalxdı və su
qabından bir qab su götürüb uşağa verdi"
Peyğəmbərimiz (səv) ayrıca möminlərə uşaqları arasında ədalətlə
davranmalarını xatırlatmış və belə demişdir:
"Allahdan
qorxun. Uşaqlarınızın sizə itaətli olmalarını istədiyiniz kimi siz də,
onların aralarında ədalətlə davranın."
"Allah
boya-başa çatana qədər hər barədə uşaqlar arasında ədalətli davranmağı
sevər"
Peyğəmbərimiz (səv) uşaqların öyrədilmələri və gözəl əxlaq ilə tərbiyə
edilmələri üzərində də dayanmış və bu mövzuda bir çox tövsiyə edərək yol
göstərmişdir. Peyğəmbərimiz (səv)-ın bu mövzudakı sözlərindən bəziləri
belədir:
"Bir ata
uşağına gözəl əxlaqdan daha üstün bir miras qoya bilməz"
"Uşağın
atası üzərindəki haqqlarından biri adını və ədəbini gözəl etməsidir"
"Uşaqlarınıza
ikram edin və gözəl tərbiyyə edin ..."
Peyğəmbərimiz Hz. Məhəmməd (səv) hər mövzuda olduğu kimi, uşaqlarla
maraqlanması, onlara göstərdiyi sevgi və şəfqət ilə möminlərə ən gözəl
nümunədir. Peyğəmbərimiz (səv) "Kiçiklərimizə şəfqət etməyən ... bizdən
deyil"
uşaqlara göstərilən şəfqətin əhəmiyyətini ifadə etmişdir.
Peyğəmbərimizin (səv)
həyat YOLDAŞLARı MÖMİNLƏRİN Analarıdır
Peyğəmbərimiz (səv)-ıin həyat yoldaşları bütün möminlərin anaları, bütün
müsəlman qadınlara nümunə, təqva sahibi möminlərdir. Quranda, hədis-i
şəriflərdə və Peyğəmbərimiz (səv)-ın həyatı haqqındakı rəvayətlərdə Hz.
Muhamməd (səv)-ın yoldaşlarının xasiyyətləri, imanları, Peyğəmbərimiz (səv)-ə
necə kömək olduqları, etdikləri təbliğ və gözəl əxlaqları haqqında bir
çox məlumat verilir.
Quranda
Peyğəmbərimiz (səv)-ın həyat yoldaşları haqqında verilən məlumatlardan
biri, onların bütün möminlərin anası olmasıdır:
“Peyğəmbər möminlərə onların özlərindən
daha yaxındır. Zövcələri isə möminlərin analarıdır”
(Əhzab Surəsi, 6)
Bir başqa
ayədə isə, Allah möminlərə Peyğəmbərimiz (səv)-dən sonra onun
yoldaşlarını nigahlanmalarını qadağan etmişdir. Bu ayə belədir:
“…Lakin Allah doğru sözdən çəkinməz.
Onlardan (Peyğəmbərin zövcələrindən) bir şey soruşduqda, pərdə
arxasından soruşun. (evlərinə daxil olmayın). Bu həm sizin, həm də
onların qəlblərinə daha çox təmizlik bəxş edər. Sizə Allahın
Peyğəmbərini incitmək, özündən sonra onun zövcələri ilə evlənmək əsla
yaraşmaz. Həqiqətən, bu, Allah yanında böyük günahdır!”
(Əhzab Surəsi, 53)
Quranın bəzi
ayələrində isə, Peyğəmbərimiz (səv)-ın xanımlarının digər qadınlar kimi
olmadıqları ifadə edilmiş və onların necə bir rəftar içində olmaları
lazım olduğu xəbər verilmişdir. Ayələrdə belə buyurulur:
“Ey Peyğəmbərin zövcələri! Siz hər
hansı bir qadın kimi deyilsiniz. Əgər (Allahdan) qorxursunuzsa, (yad
kişilərlə) nazlana-nazlana danışmayın, yoxsa qəlbində xəstəlik olan
tamaha düşər. (Şəriətə) müvafiq qaydada danışın. Evlərinizdə qərar tutun!
İlk cahiliyyə dövründə olduğu kimi açıq-saçıq gəzməyin. Namaz qılın,
zəkat verin, Allaha və Onun Elçisinə itaət edin. Ey ev əhli! Allah
sizdən günahınızı silib aparmaq və sizi tərtəmiz etmək istəyir.
Evlərinizdə oxunan Allahın ayələrini və hikməti yada salın. Həqiqətən
Allah Lütfkardır, (hər şeydən) Xəbərdardır”
(Əhzab Surəsi, 32-34)
Peyğəmbərimizin təqva sahibi yoldaşlarının ayələrdə bildirilən əxlaqları,
yəni sözü bilinən, ağla və vicdana uyğun bir şəkildə söyləmələri,
təmkinli rəftarları, çəkinmələri, ibadətlərdə və Peyğəmbərimiz (səv)-ə
itaətkarlıqları (səmimi,təmiz,doğru) Quranı və Peyğəmbərimizin (səv)
sünnəsini çox yaxşı bilmələri bütün mömin qadınlara nümunədir.
“Biz bu Quranı sənə vəhy etməklə sənə ən
gözəl hekayəti danışırıq. Halbuki, sən bundan əvvəl xəbərsiz olanlardan
idin”
(Yusuf Surəsi, 3)
Allah
ayyələrində Peyğəmbərimiz (səv)-ın xanımlarının mükafatlarının iki qat
veriləcəyini belə bildirmişdir:
“Ey Peyğəmbərin zövcələri! Sizlərdən hər
kim açıq-aşkar bir çirkin iş görsə, onun əzabı ikiqat artar. Bu, Allah
üçün asandır. Sizlərdən hər kim Allaha və Onun Elçisinə itaət edib yaxşı
işlər görsə, ona mükafatını ikiqat verərik. Biz onun üçün bol ruzi
hazırlamışıq”
(Əhzab Surəsi, 30-31)
“O, öz istəyi ilə danışmır. Bu, ona
yalnız Allah dərgahından edilən bir vəhydir”
(Nəcm Surəsi, 3-4)
“Muhəmməd Allahın Elçisidir. Onunla
birlikdə olanlar kafirlərə qarşı sərt, öz aralarında isə
mərhəmətlidirlər” ...
(Fəth Surəsi, 29)
“…Əgər Allah istəsəydi sizi tək bir ümmət
edərdi. Lakin bu (müxtəliflik,başqa-başqa olmanız) sizə verdikləri ilə
sizi imtahan etməsi üçündür. Yaxşı işlər görməkdə bir-birinizlə yarışın.
Hamınızın qayıdışı Allaha olacaq və O, aranızda ixtilaf doğuran
məsələlər barəsində sizə xəbər verəcəkdir”
(Maidə Surəsi, 48)
Peyğəmbərimiz (səv)-ın mübarək yoldaşlarından ilki, Hz. Xədicə (ra)-dır.
Hz. Xədicə eyni zamanda ilk Müsəlmanlardandır. Peyğəmbərimiz (səv) ilk
vəhyi aldığında dərhal ona söyləmişdir. Ağlı, fərasəti, bəsirəti və
hikməti ilə tanınan Hz. Xədicə dərhal iman etmiş və o gündən sonra
Peyğəmbərimiz (səv)-ə böyük dəstək olmuş, Quran əxlaqının yayılmasında
maddi və mənəvi olaraq böyük bir səy göstərmişdir.
Peyğəmbərimiz (səv)-ın Həzrəti Sude, Həzrəti Aişə, Həzrəti Hafsa,
Həzrəti Zeynəb, Həzrəti Ümmü Sələmə, Həzrəti Cuveyriyə, Həzrəti Ümmü
Həbibə, Həzrəti Safiyə, Həzrəti Meymunə kimi adları çəkilən digər
xanımları da fədakarlıqları, səbirləri və Peyğəmbərimiz (səv)-ə olan
bağlılıqları ilə səhabələrə nümunə olmuşlar.
Peyğəmbərimiz (səv) həm xanımları, həm də, uşaqları ilə çox yaxından
maraqlanmış, onların imanlarını, sağlamlıqlarını, sevinclərini və
elmlərini artırmalarına səbəb olmuşdur. Rəvayətlərdə Peyğəmbərimiz (səv)-ın
zövcələri ilə oyunlar oynadığı, qaçış yarışları etdiyi də göstərilir.
Səhabələr, "Peyğəmbər (səv) xanımlarıyla ən çox zarafatlaşan
adam idi" deyərək Peyğəmbərimiz (səv)-ın yoldaşlarına olan marağını
ifadə etmişdir.
Ayrıca Hz.
Aişə (ra) dan rəvayət edildiyinə görə, Peyğəmbərimiz (səv) "Xanımlarına
qarşı insanların ən yumşağı, ən kərimi, gülərüzlü və təbəssümlü olanı
idi"
Peyğəmbərimiz (səv)-ın bilinən bir başqa xüsusiyyəti isə, xanımları
arasında son dərəcə ədalətli olmasıdır. Hətta rəvayətlərdə yoldaşlarının
ziyarətlərini bərabər olaraq böldüyü bildirilir. Bu mövzuda Hz. Aişə (ra)
belə deyir:
"Rəsulullah (səv) gecə
bölünməsində
ədalətə riayət edər və deyərdi ki:" Ey Allahım bu bölgü mənim
iqtidarımda olanda etdiyim bir bölünmədir. Sənin müqtədir olub mənim
müqtədir olmadığım şeydən ötəri məni pis eləmə. "
Hz. Ənəs (ra)
izah edir:
"Rəsulullah
(səv)-ın yanında doqquz xanımı vardı. Xanımları ziyarət etməyi sıraya
qoyurdu. Birinci xanımına ikinci ziyarəti doqquz gün sonra olurdu.
Xanımları hər axşam Rəsullulah (səv)-ın o gün gələcəyi otaqda gözləyərdi"
Peyğəmbərimiz (səv) bir çox sözündə də mömin qadınların nə qədər dəyərli
varlıqlar olduqlarını ifadə etmişdir. Məsələn, bir sözündə "Dünya
bir əmtəədir. Dünya əmtəəsinin ən xeyirlisi saleh qadındır" dediyi
bildirilir.
Peyğəmbərimiz (səv) səhabələrinə də yoldaşlarına qarşı necə davranmaları
lazım olduğunu izah etmişdir:
"Ən yetkin
imana sahib olan mömin, xasiyyəti ən gözəl və ailəsinə qarşı ən
nəzakətli, lütfkar olanıdır."
"Ən
xeyirliniz, xanımlarına ən xeyirli (ən yaxşı davranan) olanınızdır. Mən
xanımlarına qarşı sizlərin ən yaxşısı olduğumu görmürsünüz?"
“Allaha və (Onun) Elçisinə itaət edənlər
Allahın onlara nemət olaraq bəxş etdiyi peyğəmbərlərlə, sidq ürəkdən
inananlarla, şəhidlərlə və əməlisalehlərlə birlikdə olacaqlar. Onlar
necə də gözəl dostlardır”
(Nisa Surəsi, 69)
ANA SƏHİFƏ
|
