|
Quranda və sünnədə ibadətlər detallarıyla izah
edilmişdir. İslamın beş təməl şərti kapsamdaki fərz olan ibadətləri
Peyğəmbərimiz (səv) belə yekunlaşdırır: "İslam dini beş əsas əsas
üzərinə bina edilmişdir. Allahdan başqa heç bir tanrı olmadığına,
Məhəmmədin Onun qulu və elçisi olduğuna şahidlik etmək, namaz qılmaq,
oruc tutmaq və həcc etməkdir. " (Buxari, İman 1, 2, Təfsiri surə (2) 30;
Müslim, İman 19-22. Ayrıca bax. Tirmizi, İman 3; Nəsai, İman 13)
Bir ayədə Rəbbimiz namazla əlaqədar olaraq belə
buyurur:
Kitabdan sənə vəhy olunanları
oxuyub namaz qıl. Həqiqətən, namaz çirkin və yaramaz işlərdən
çəkindirir.
Allahı yada salmaq isə (ibadətlərin) ən əzəmətlisidir. Allah nə
etdiklərinizi bilir.
Peyğəmbərimiz (səv), axirətdə mühasibliyi ediləcək ilk
əməlin namaz olduğu və qulun namazları tamamsa xilas olacağını əks halda
ziyana uğrayacağını buyurmuşdur. (Tirmizi)
Hz.
Ömərdən rəvayət edilən bir hədisdə, "Rəsulullaha Allahın ən çox sevdiyi
saleh əməl nədir" deyə soruşulur. Hz. Məhəmməd (səv): "Vaxtında qılınan
namazdır. Kim namazını tərk etsə onun dini yoxdur. Namaz İslam dininin
dirəyidir deyə buyurur." (Beyhaki)
Peyğəmbərimiz
(səv) möminlərin üzərinə fərz olan beş vaxt namaz içərisində ən çox
səhər və ilkindi namazları üzərində dayanmışdır. Bu namazlarda
vasvasılıq göstərənləri cənnətlə müjdələmişdir. (Buxari)
Özü
namaz mövzusunda ən kiçik bir zəiflik göstərməmiş, əksinə ayaqda
dayanacaq halı qalmayıncaya qədər namaz qılmağa davam etmişdir. Bir
səhabə cənnətlə müjdə halda nə üçün özünü bu qədər yorduğunu
soruşduğunda Rəsulullah belə cavab verir:
"Rəhm şükür edən bir qul olmayımmı?" (Əhməd)
Rəsulullah
Əfəndimiz (səv)'in namaz ilə əlaqədar bəzi hədisləri bunlardır:
"Beş vaxt namaz, qapısının qarşısında axıb gedən və
insanın hər gün içində beş dəfə yuyunduğu suyu gur çay kimidir."
(Müslim)
"Namaz, insan ilə küfr arasında bir pərdədir. Namazı
tərk etmək bu pərdəni qaldırmaqdır." (Müslim)
"Onlarla bizim aramızda əlamət-i farika namazdır. Buna
görə də, namazı tərk edən kafirlərə benzemiştir." (Tirmizi)
"Camaatla qılınan namazın savabı tək başına qılınan
namazdan iyirmi dərəcə üstündür." (Buxari)
"Möminlər şam namazı ilə səhər namazındaki savabı
bilsəydilər iməkləyərək də olsa bu namazları camaatla qılmağa gəlirdi."
(Buxari-Müslim)
"Bir kimsə evində gözəlcə təmizlənir və Allahın
fərzlərindən birini ifa etmək məqsədi ilə məscidlərdə birinə gedərsə,
atdığı addımlardan biri günahlarını silər digəri də onun dərəcəsini
yüksəldər." (Müslim)
"Namazda insanların ən böyük savab sahəsi, məscidə ən
uzaq olanıdır." (Buxari)
"Məscidə davam edənin imanına şahidlik edin." (Tirmizi)
Peyğəmbər Əfəndimiz (səv) namazda saqqalı ilə oynayan
bir adam gördü və 'əgər bunun ürəyində huşu olsaydı digər üzvlərindən da
olar və saqqalı ilə oynamazdı' buyurmuşdur. (Tirmizi)
"Qırx il gözləmək namaz qılanın qarşısından keçməkdən
daha xeyirlidir." (Bəzzar)
"Bir zaman gələcək məscidlərdə dünya işləri
danışacaqlar, Allah qatında onların bir dəyəri yoxdur. Əsla onlarla
düşüb qalxmayın." (Beyhaki)
Rəsulullah hər fərz namazın arxasından bu duanı
oxuyardı: "Yegane olan Allahdan başqa heç bir tanrı yoxdur. Onun heç bir
şəriki yoxdur. Mülk Onundur. Həmd Ona məxsusdur. Onun hər şeyə gücü
yetər. Allahım sənin verdiyinə heç maneə yoxdur. Sənin vermədiyini verə
biləcək yoxdur. Heç kimə sahib olduğu mövqe və sərvəti, sənə qarşı qoyub
fayda verməz. " (Buxari-Müslim-Nəsai)
Hər namazdan sonra otuz üç dəfə "Sübhanallah", otuz üç
dəfə "Elhamdülillah" və otuz üç dəfə "Allahu Əkbər" deyib üzə tamamlamaq
üçün bu duanı oxumağa təşviq etmişdir: "Yegane Allahdan başqa heç bir
tanrı yoxdur. Onun ortağı yoxdur. Həmd Ona məxsusdur. Onun hər şeyə gücü
yetər. " (Müslim)
Namazdan ən əhəmiyyətli ünsür huşu içində olmasıdır.
Rəsulullah Əfəndimiz namazdakı huşuyu yakalamamız üçün bizə belə bir
tövsiyə etmişdir: "Namaz etdiyin vaxt, nəfsinə, nəfsinin istəklərinə və
ömrünə vida edən, mevlasına təvəccöh edən kimi namaz qıl." (İbn-i Macə)
Hz.
Aişə, Rəsulullah Əfəndimiz (səv)'in namaz mövzusunda nə qədər diqqətlə
dayandığını belə izah etməkdədir: "Peyğəmbər Əfəndimiz bizimlə, biz də
onunla söhbət gülər və söhbət edərdik. Lakin namaz vaxtı gəlincə,
əzəmət-İlahidən olacaq, sanki O bizi bilməz və bizdə Onu bilməz və
bir-birimizi tanımaz kimi olardıq. "
ANA SƏHİFƏ
|
